Uzun vadeli ve sağlıklı bir ilişkinin karşılıklı paylaşımlar ile sağlandığını biliyoruz. İlişkilerimizdeki bağları kuvvetlendiren temel faktörlerden bir tanesi iletişim. Sevdiklerimizle aramızdaki iletişimin uzun yıllar sürmesi ve keyifli anılara ön ayak olması hepimizin dileği ancak uzun ve kısa süreli çok çeşitli ilişkilerde yapılan araştırmalar gösteriyor ki iletişimi genellikle tek bir tema üzerine kurmaya meyilliyiz ve en sevdiğimiz tema da kendimiziz. Konuşacak onlarca şey varken neden kendimizden bahsetmeyi seçiyoruz sorusunun cevabı ise şu: Çünkü kendimizden bahsetmek iyi hissettiriyor. Konuyla ilgili yapılan diğer bir araştırma ise kendimiz hakkında konuşmanın bilişsel anlamda; keyifli bir yemek yemek, güzel bir müzik dinlemek ve hatta seks yapmakla benzer etkiler yarattığını ortaya koyuyor. Fakat kendimiz hakkında konuşmak bize iyi hissettiriyor olsa da karşılıklı iletişim bazında her iki taraf için aynı etkiyi yaratmayabiliyor. Bu noktada dikkat edilmesi gereken unsur ise aşırı paylaşım yapmaktan kaçınmak oluyor. Aşırı paylaşım yapmak kişisel hayat hakkında gereksiz ve bazen de uygunsuz detayları paylaşmak anlamına geliyor.


Hiç tanımadığınız biriyle sohbetinizin henüz başlarındayken eşinin onu nasıl aldattığından, çocukluk travmalarından veya cinsel hayatından bahsetmeye başladığında yüzünüzde oluşacak olan o ifade aşırı paylaşımın yeni kurulmaya başlamış ilişkilerde nasıl bir sorun haline gelebileceğinin kısa bir özeti. Özellikle de sosyal medyanın hayatların merkezi haline gelmesiyle beraber artık aşırı paylaşımın çizgisi pek de net görünmüyor. İlişkilerin, arkadaşlıkların ve hatta ayrılıkların bile sosyal medyada yansıtıldığı ve bunun takdir edildiği bir dönemde yakınlık sınırlarını görmek oldukça zor bir hale geliyor.

Araştırmalar aşırı paylaşım hatasına düşen kişilerin bunu yaparken yakınlık kurma hevesi ile hareket ettiklerini ve genellikle kendilerini yalnız olarak tanımlayan insanlar olduklarını gösteriyor. Benzer bir çalışma ise 17-84 yaş arasındaki kişiler arasında yapılıyor ve yaş ilerledikçe aşırı paylaşıma olan yatkınlığın arttığını gösteriyor.

Peki, neden aşırı paylaşım yapma hatasına düşüyoruz?

1. Yanlış algılanan yakınlık

Kuaförünüzün ya da berberinizin sizin hakkınızda diğer yabancılardan daha fazla şey biliyor olabileceğini düşünmüş müydünüz? Aslında fiziksel temas ile birlikte gelen yakınlık hissi yanıltıcı olabiliyor. Çünkü bu kişinin henüz adını bilmiyor bile olsanız o çoktan sizin kişisel alanınıza girmiş oluyor. Pek çok kişi için, bu fiziksel dokunuş onları yakın bir arkadaşları veya partnerleri ile iletişim kuruyormuş gibi konuşmaya başlamaları için teşvik ediyor.

2. Yargılanmadan teselli edilme beklentisi

Hiç bir bekleme odasında veya uçakta size özel hayatı hakkında çok fazla ayrıntı veren bir yabancının yanına oturdunuz mu? İnsanlar en derin sırlarını yabancılara anlatmak konusunda daha rahat davranabiliyorlar çünkü yabancı kişilerin onları ya yargılamayacağını ya da yargılasalar bile bunun çok önemli olmayacağını düşünüyorlar. Bazı kişiler için utanç verici sırları ve acı verici anıları bir yabancıya anlatmak bir çeşit terapi gibi bile hissettirebiliyor.

3. İşleri hızlandırma çabası

Yeni biriyle tanıştığımızda ilişkinin gidişatını düşünmeye başlayarak biraz gergin hissedebiliyoruz. Bu sebeple, karşımızdaki kişinin bizi sevip sevmediğini veya bizi daha iyi tanımak isteyip istemediğini çözmek için ipuçlarını aramaya başlıyoruz. Bu ilk aşamanın kaygıyı tetiklediği anlarda ise bir an önce kişisel sırlarımızı paylaşırsak ilişkimizi bir sonraki seviyeye daha hızlı ulaştırabileceğimizi düşünüyoruz.

4. Geniş sınırlar

Karşıdaki kişiyi aşırı paylaşımcı olarak algılanmamız bazen de sadece kişisel sınırlarının bizimkilerden daha geniş olmasından kaynaklanıyor. Büyüdüğümüz ortam ve kültür, paylaştığımız konuları ya da paylaşma hızımızı etkileyebiliyor. Örneğin, içinde büyüdüğümüz koşullar sebebiyle iş arkadaşlarımıza ilişki sorunlarını anlatmanın veya finansal sorunlarımızı yabancılarla paylaşmanın uygun olduğunu düşünebiliyoruz ve bu da bunların hoş karşılanmadığı bir ortamda aşırı paylaşım yapmakla yargılanmamıza neden olabiliyor.

5. Karşı tarafı kendini açabilmesi için teşvik etme isteği

Karşımızdaki kişi kendisi için paylaşması zor bir konudan bahsederken daha sevecen ve anlayışlı bir dinleyici olduğumuzu karşı tarafa göstermek adına kendi kişisel bilgilerimizi paylaşarak onun daha rahat hissetmesine yardımcı olmaya çalışabiliyoruz. Ancak kendi kişisel bilgilerimizi paylaşmanın karşı tarafın kendisini açmasını sağladığını fark eden bazı kişiler trajik hikayelerini sempati uyandırmak ya da aslında diğer kişinin hayatının mahrem ayrıntılarını elde etmek için kullanabiliyor.

Altında yatan motivasyon her ne olursa olsun, çevremizdeki kişilerle hayatımız hakkında bazı bilgileri paylaşmadan önce bu paylaşımı neden yaptığımızı kendimize sormak iyi bir rehber olabilir. Karşımızdaki kişinin gerçekten hakkımızda bu bilgileri bilmesini mi istiyor muyuz yoksa sadece onun sempatisini ya da güvenini mi kazanmaya çalışıyoruz? Paylaşım yapmadan önce kendi niyetimizi ve yapacağımız paylaşımların olası sonuçlarını düşünmek, aşırı paylaşım yapmanın önüne geçebilen bir bariyer oluyor. Özel hayatımızı güvenli bir çerçeve içerisinde tutarak da paylaşımcı bir insan olabileceğimizi de unutmamakta fayda var.