Rıza içeren açık ilişkilerin birçok araştırmacı tarafından geçmişte göz ardı edilerek araştırmaların genellikle tek eşli ilişkilere odaklandığı biliniyor. Ancak yapılan anketler tek eşli olmamanın oldukça yaygın olduğunu gösteriyor. 1993 yılında hazırlanan Janus raporu, yapılan 2.765 anket sonucu yetişkinlerin %21'inin açık evlilik yaşadığını ortaya koyuyor. Bu durum aslında açık ilişkiyi tercih eden insan sayısının ne kadar fazla olduğunu gösteriyor. Tek eşli ilişki içerisinde olmama durumu; açık ilişki, poliamori, swinging gibi birçok farklı formda ortaya çıkabiliyor. Bu ilişkilerde neyin aldatma olup olmayacağına ise partnerler bir fikir birliğine vararak karar veriyor. Ancak açık ilişkinin yaşanması bir partnerin diğerini aldatmayacağı anlamına gelmiyor. Örneğin bir partner diğer partnere yaşadığı cinsel ve romantik ilişkileri anlatacağına dair söz vermesine karşılık gizli bir ilişki sürdürebiliyor veya yaşadığı ilişki hakkında yanlış bilgiler verebiliyor. Poliamori yani çok aşklı bir ilişki içerisinde olanlar ise genel olarak aldatmayı birbirine yalan söyleme ve belirlenmiş kuralların dışına çıkma şeklinde belirliyor.
Partnered non-monogamy şeklinde adlandırılan kavram genellikle cinselliğin tek eşli olmayacağını ancak romantik ilişkinin esas partner ile tek eşli bir şekilde yaşanabileceği kuralını içeriyor. İçerik açısından partnered non-monogamy ile benzerlik gösteren swinging kavramı ise cinselliği bir aktiviteden ziyade yaşam tarzı şeklinde ele alıyor. Poliamori kavramı da kişinin aynı anda birçok romantik partnerinin olması anlamına geliyor. Kişinin birçok partner ile romantik veya cinsel bir ilişki içerisinde olması kişinin ruh halini etkileyebiliyor. Starvation economy şeklinde adlandırılan kavram, açık ilişkideki kişilerin partnerlerine cinsel ve romantik olarak ilgi gösterememekten kaynaklanan endişelerini ifade ediyor. Bir kişiye duyulan sevginin diğer kişiye karşı daha az sevgi duyulması anlamına gelmediği ise kişinin kaç çocuğu olursa olsun hepsine sevgi gösterebilmesi şeklinde bir örnek ile açıklanabiliyor.
Aldatma ya da aldatılma kavramlarıyla birlikte gelişen bir başka duygu ise kıskançlık. Tek eşli ilişkilerde kişinin bir başka partnere sahip olmasının kıskançlığa sebep olması birçok kişi için şaşırtıcı olmaz. Ancak açık ilişkilerde kıskançlığın hiçbir şekilde var olmadığını düşünmek tam olarak gerçeği yansıtmıyor. Açık ilişkideki kişiler de partnerlerine karşı kıskançlık hissedebiliyorlar. Ancak bu kişiler kıskançlık sebebi ile ilişkilerini sonlandırmaktansa kıskançlığın getirdiği endişeyi keşfetmeyi ve onunla yaşamayı seçebiliyorlar.
Kişinin tek eşli bir ilişki biçimini tercih etmesine neden olan birçok sebep bulunuyor. Bunlardan biri de bireyin içinde bulunduğu ortam koşulları. Dedikodu, skandal, küçümseme ve bu konu açıldığında partnerle tartışma yaşama ihtimali gibi durumlar kişinin tek eşli bir ilişki sürdürmesine neden olabiliyor. Bireyin içinde bulunduğu kültür de aldatma kavramını zihninde nasıl şekillendirdiğini belirleyebiliyor. Kişinin biriyle seyahate gitmesi, partide belirli bir kişiyle fazla zaman geçirmesi gibi romantizm ya da cinsellik içermeyen davranışlar tehlikeli olarak algılanabiliyor. Bu sebeple tek eşlilik kavramı herhangi bir aktiviteyi seks olasılığı içerebilirmiş gibi algılamaya sebep olabiliyor.
Aldatma eylemi ilişkinin kısa süreli olacağını düşündürse de bu durum seneler boyu sürebiliyor. Bu durumun kısa süreceği fikri de kişinin tek eşli bir ilişki içerisinde olduğu düşüncesini destekliyor. Bunun sonucunda eğer kişinin partnerini aldattığı ortaya çıkarsa kişi bir seçim sürecinde olduğunu belirterek diğer kişiyi hayatından çıkaracağını söylerse ahlaki açıdan etiketlenmekten kaçınacağını düşünüyor. Tek eşli ilişkilerde üçüncü kişinin "diğer kadın" veya "diğer adam" şeklinde betimlenmesi de ortada bir rekabetin olduğu düşüncesine sebep olabiliyor. Tek eşliliğin olduğu bir ilişkide eğer kişi üçüncü kişiyle ilişkisini devam ettirirse bu asıl ilişkideki kişinin "kaybettiği" şeklinde yorumlanıyor. Ancak ilişkilerde herhangi bir kazanan ya da kaybeden bulunmasından ziyade kişilerin bir kişiyle birlikte olmayı tercih etmesi söz konusu oluyor ve aslında bu diğer kişiyle ilgili herhangi bir şey söylemiyor.Sonuç olarak aldatma kavramı ilişki türleri arasında değişiklik gösterse de temelinde partnere yalan söylemenin ve ilişki içerisinde belirlenen kurallara uymamanın bir sonucu olarak gerçekleşiyor. Tek eşli bir ilişkiye sahip olan kişiler buna uygun olmayan herhangi bir davranışı aldatma şeklinde nitelendirebiliyorlar. Buradan da anlaşılacağı üzere aldatma kavramının neleri içerdiği ve hangi davranışın ilişki içerisinde aldatma sayılıp sayılamayacağı o ilişkiyi yaşayan kişiler arasında belirleniyor.
