Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), kişinin gündelik yaşamını engelleyecek kadar yoğun bir şekilde yaşanan yineleyici nitelikli düşünce ve davranışlar olarak tanımlanıyor. OKB, takıntılı istenmeyen düşünce ve dürtüler anlamına gelen “obsesyonlar” ile bu obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici zihinsel eylemler ve davranışlar anlamına gelen “kompulsiyon” davranışlarının bir araya gelmesiyle oluşan bir hastalık. Kompulsiyonlar kişiden kişiye farklılık gösteriyor fakat bazı yaygın davranışlar da mevcut. Örneğin; nesneleri saymak, numaralandırmak, bir şeyleri art arda kontrol etme, elleri tekrar tekrar yıkama isteği gibi. OKB’li kişiler, ritüel olarak da adlandırılan bu davranışları yapmadıkları takdirde başlarına kötü bir şey geleceğini, belki de bir felaket olacağını düşünüyor. Fakat bu ritüeller kişinin kaygısının yalnızca bir süreliğine azalmasına yardımcı oluyor ve uzun vadede bir çözüm sunmuyor. Kompulsiyonların sıklığı ise kişinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini ciddi bir şekilde etkileyebiliyor. OKB'si olan kişiler, günlük işleri yönetmekte sıkıntılar yaşadıkları gibi bu durum iş hayatlarını da etkileyebiliyor.


Obsesif Kompulsif Bozukluk ve İş Yeri

OKB iş yerinde genellikle iş arkadaşları, çalışanlar veya yöneticiler arasında yanlış anlaşılmaların yaşanmasına sebep olabiliyor. Özellikle kişi OKB’li olduğunun farkında değilse veya iş yerine söylemekten çekiniyorsa bu durum daha da sıkıntılı bir hal alabiliyor. Bu duruma örnek olarak OKB'si olan birinin iş yerinde toplantıya girmeden önce dosyalarını birden çok kez kontrol etme ritüeline sahip olmasını verebiliriz. Kişi yüksek ihtimalle bu eylemi gerçekleştirmek için toplantıya geç kalacak, iş arkadaşları ve işvereni tarafından ise sorumsuz veya düzensiz olmasından kaynaklı geç kaldığı düşünülecek. OKB'nin semptomları, kişinin iş yerindeki görevlerinde ilerlemesinin yavaş olduğunu, işlerini ertelediği veya motive olamadığı izlenimini yaratabiliyor. Bu durum hem kişi hem de çevresi için problemlere yol açabiliyor. OKB’li kişinin işvereni ile durumu hakkında konuşması, iş yerinde başarısını arttıracak değişikliklerin yaratılmasına yardımcı olabiliyor.

• Obsesif kompulsif bozukluk iş yerine açıklanmalı mıdır?

OKB'nizi potansiyel veya mevcut işvereninize açıklamayı seçmek sizin için zor bir karar olabilir. İş arkadaşlarınızdan gelen olumsuz görüşlerden, patronunuzun onaylamamasından veya belirli projeler için göz ardı edilmekten korktuğunuz için iş yerinizi bilgilendirmemeyi seçebilirsiniz. Bu noktada kararınızı etkileyecek en önemli kısım belirtilerinizin ne kadar şiddetli olduğu olabilir.

• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?

Belirtileriniz özellikle şiddetliyse bunları iş yerinde gizlemek son derece zor olabilir.Örneğin, ellerinizi yıkamak için saatler harcıyorsanız sonunda sorular ortaya çıkacaktır.Bu gibi durumlarda, hastalığınızı işvereninize açıklamak, işte yaşadığınız semptomlarla yapıcı ve proaktif bir şekilde başa çıkmanıza yardımcı olabilir. Öte yandan, semptomlarınız hafif, kontrol edilebilir ise (obsesyonlarda olduğu gibi), açıklamanın sizi daha iyi hissettirip hissettirmeyeceği üzerine düşünerek karar verebilirsiniz. İşvereninize neler olup bittiğini anlatmak yerine belirtilerinizi gizlemenin ne kadar stresli olacağına dair bir artı eksi tablosu yapmanız daha iyi karar vermenize yardımcı olabilir.

Açıklamak zorunda değilsiniz.

Böyle bir durumda zorunluluğunuzun olmadığını ve bu kararı kendiniz almanız gerektiğini unutmamalısınız. İşvereniniz ne kadar destekleyici görünürse görünsün, OKB'niz olduğunu açıklamakta rahat olmayabilirsiniz.Ayrımcılık ve damgalanma konusundaki rahatsız edici korkular, sizin için riskli bir durum olabilir.Genel olarak başkalarına, özellikle de yakın olduğunuz kişilere söylemekten kaçınıyorsanız, bu muhtemelen OKB'nizi işvereninize açıklamak için (en azından şu anda) yeterince rahat olmadığınızın iyi bir göstergesi olabilir. Öte yandan, hastalığıyla hiç sorun yaşamayan biri olabilirsiniz ve paylaşmaktan çekinmeyebilirsiniz.

• Obsesif kompulsif bozukluk iş yerinde avantaja dönüşebilir mi?

OKB'si olan biri için doğru mesleği bulmak zor olsa da bu bozukluğa sahip milyonlarca insan üretken ve tatmin edici bir şekilde kariyerlerini sürdürüyor. OKB’yi iş yerinizle paylaşmak hem sizin hem de işvereniniz için avantajlı bir duruma dönüşebilir. Patronunuzla bu durumu konuşabilir ve tekrar tekrar kontrol gerektiren işlerin sizin için daha uygun olacağını ve bu durumun avantaja dönüşeceğini söyleyebilirsiniz. Örneğin, kalite kontrolüne odaklanan bir işte başarılı olabilirsiniz. Herhangi bir bozukluğun olumlu özelliklerinden yararlanabilen bir işveren, çalışanlarından ölçülebilir bir başarı ve üretkenlik elde edecektir. İşverenler çoğu zaman bir bozukluğun olumsuz özelliklerine odaklanır ancak OKB'nizi bu tür bir enerjiye yönlendirip kullandığınızda işvereniniz için de sizin için de faydaları olduğunu göreceksiniz. OKB ile ilgili psikolojik destek alabilir, bu sayede iş hayatınızda da bu durumla daha iyi baş edebilirsiniz.