OKB romantik ilişki kurma ve ilişkileri sürdürme konusunda büyük zorluklara neden olabiliyor. Obsesif Kompulsif Bozukluk yaşayan kişiler çoğunlukla bekar olmakla birlikte, ilişki içinde olanlar da ilişkilerinde büyük stres yaşadıklarını belirtiyorlar. Biz de bu yazımızda OKB'den ve bu psikolojik rahatsızlığın ilişkiler üzerindeki etkisinden bahsediyoruz.
Obsesif Kompulsif Bozukluk ilk olarak genellikle birey açısından düşünülüyor ancak semptomlar genellikle ilişkisel bir bağlamda ortaya çıkıyor. Bir araştırmada OKB hastalarının yaşam kalitelerinin zayıf, ilişki memnuniyetlerinin orta düzeyde olduğu bulunuyor. Ayrıca OKB şiddeti arttıkça romantik ilişkilerdeki yakınlık, kişinin kendini partnerine açma davranışı ve ilişki memnuniyetinde azalma görülüyor.
Obsesif kompulsif bozukluk yaşayan bireylerin yakınları da ilişkisel ve psikolojik strese maruz kalıyor. Aile üyeleri, kaygıları hafifletmek, çatışmayı önlemek veya zaman alan kompulsif davranışlarda ritüelli hastalara yardımcı olmak için uyum hareketlerinde (accommodation) bulunuyorlar. Uyum hareketleri aile üyelerinin OKB'li bireyin kaygısını önlemek veya hafifletmek için yaptıkları çeşitli davranışları ifade ediyor ve OKB şiddeti ve kompulsiyonların sıklığı arttıkça aile bireylerinin bu davranışları gösterme ihtimalleri artıyor.
En yaygın OKB obsesyonlarından biri olan pislik ve mikrop bulaşmasından korkma endişesi, bireyin ilişkide yakınlık kurmasının önemli bir yönü olan cinsellikte sık sık problem yaşamasına sebep oluyor. Obsesif Kompulsif Bozukluk çoğu kez cinsellikten kaçınmaya ve cinsel olarak tatmin olamamaya sebep oluyor. OKB'ye sahip kadınlarla yapılan araştırmada bu kişilerin cinsellikte hissiyatsız, kaçıngan ve anorgazmik (cinsellikten keyif alamama durumu) oldukları görülüyor. Enfekte olma korkusu yaşayan OKB'li kadınlar cinsel ilişkide, diğer OKB endişelerini (sosyal açıdan kabul edilmeme korkusu, hata yapma korkusu gibi) yaşayan kadınlara göre daha kaçıngan ve memnuniyetsiz olabiliyorlar. Cinsel ilişkide enfekte olma endişesi arttıkça kompulsif temizlik ve yıkanma davranışları da artıyor. Aynı zamanda OKB'li bireylerde partnere duyulan cinsel istek arttıkça yıkanma davranışı da artıyor. Yani, romantik partnerlerine daha fazla cinsel istek duyan OKB'li bireyler cinsel ilişkide enfekte olma endişesini de daha şiddetli yaşıyorlar.
Semptomların türü ne olursa olsun OKB sadece hastayı etkilemiyor. Genellikle partnerin hayal kırıklığına yol açan davranışları, diğer kişinin bunu bilerek ve isteyerek yaptığı ya da psikiyatrik bir rahatsızlığı olduğu düşüncesi ile ayrılığa yol açıyor. Bu yüzden obsesif kompulsif bozukluk yaşayan bireylerin ayrılma ve boşanma ihtimali daha fazla oluyor.
OKB romantik ilişkiler kurma ve bu ilişkileri sürdürme konusunda büyük zorluklar yaratsa da bununla başa çıkma yolları bulunuyor.
- Semptomları kontrol etmek için tedaviyi değerlendirin. OKB semptomlarının şiddeti arttıkça ilişki kurmak ve sürdürmek zorlaşıyor. Belirtilerin farkında olup buna göre bir tedavi planı oluşturmak romantik ilişkiyi hayata adapte etme konusunda ilk adım oluyor.
- Psikoterapiyi düşünün. Obsesif Kompulsif Bozukluğun neden olduğu, dengeli ve uzun süreli ilişki kurmayı engelleyen zayıf iletişim becerisi, düşük öz güven ve düşük benlik saygısı gibi konularda faydalı bir yapı oluşturmak için psikoterapi fayda sağlayabilir.
- Partnerinizi dahil edin. Partnerinizin tedavinizde daha aktif bir rol alması yararlı olabilir. Partneriniz belirtilerinizi ne kadar iyi anlarsa birbirinize olan güveniniz o kadar artar. Partner, aile, arkadaşlar OKB hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğunda, destekleyici ve anlayışlı olmak onlar için daha da kolaylaşıyor.
- Açık ve dürüst iletişimi sürdürün. Özellikle OKB belirtileri yoğunlaştığında veya semptomlar değiştiğinde bunu partnerinizle paylaşmak, deneyimlenen durumu ve karşılaşılan zorlukları bildirmek gerekiyor. Yanlış anlaşılmalardan kaçınmak, yakınlık ve güven kurmak için önem taşıyor.
