Toksik Ebeveynlik – Çözüm Önerileri

yer tutucu

Gözde Akoğlu

Toksik Ebeveynlik – Çözüm Önerileri

İsimsiz - Ewa Rzeznik

İsimsiz - Ewa Rzeznik

Doğduğumuz andan itibaren bakım veren olarak hayatımızda bulunan ebeveynlerimizin; gelişim süreci boyunca destek verici, ihtiyaçlarımızı gözeten ve benliğimize saygı duyan bir rolde olması ideal olan olsa da ebeveynlerimizin tutum ve davranışları bu kavramlardan çok uzak olabiliyor. Hatta, ebeveynlerimiz ruh halimizi olumsuz yönde etkileyebiliyor ve kabul görmek, desteklenmek gibi bazı temel ihtiyaçlarımızı karşılamayabiliyorlar.
relate-banner

Ebeveynin çocuğun gelişimine ve benlik duygusuna zarar verici bir tutum içinde olmasına toksik (zarar verici) ebeveynlik deniyor. Toksik ebeveynliğin yaygın göstergeleri düşünüldüğünde empatiden yoksunluk, çocuğun hayatını sürekli kontrol etme eğilimi, yıkıcı eleştiriler, çocuğu bir birey olarak görmekte zorlanma, baskı kurma ve çocuğun seçimlerine saygı göstermeme kavramları ön plana çıkıyor. Aile ortamında bu ve benzeri durumlara maruz kalmak, hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde iyilik halini olumsuz etkiliyor.

Peki toksik ebeveynliğin olumsuz etkilerinden korunmak için neler yapılabilir?

Ebeveynlerimizle bize zarar veren bir ilişkiye sahip olmak ve bu dinamikler içinde büyümek ne kadar zor olsa da bazı yöntemler kullanarak kendimizi korumamız mümkün.

  1. İlk olarak toksik ebeveynliğin işaretleri olabilecek durumları fark etmek, sorunlarınızı kapsamlı bir şekilde değerlendirmek ve ebeveynlerinizle olan ilişkinizi doğru tanımlamak oldukça önemli.
  2. Toksik ilişki içinde olduğunuz ebeveyniniz ile aranıza sınır koymak, iyi olma halinizi korumak adına atabileceğiniz önemli bir adım. İletişim sıklığını azaltmak, mümkün olduğunca aynı ortamda bulunmamak, ortak yaşam alanlarından uzaklaşmak gibi sınırlar gündelik hayatınızı kolaylaştırabilir ve uzun vadeli çözümler üretmeniz için alan açabilir.
  3. İyi olma halinizi öncelikli tutmak, hangi ortamlarda ve durumlarda zorlandığınızı fark ederek sınırlar belirlemek sağlıklı sınırlar koymanıza yardımcı olur. Belirlediğiniz bu sınırların net olması, ebeveyninizin duygusal manipülasyon uygulaması durumunda kendinizi daha rahat korumanıza destek olur. Örneğin; bireysel olarak kendi evinde yaşamak isteyen biri toksik ebeveynlere sahip olduğu takdirde bunu yapmaması için maddi ve manevi baskıya maruz kalabilir. Sağlıklı sınırları olan biri kendi kararının arkasında durabilirken ebeveynleriyle sınırlarını korumakta zorlanan biri ebeveynlerinin duygusal manipülasyonu sonucunda kendi kararından vazgeçebilir. Kendi istek ve ihtiyacından vazgeçmek ise uzun vadede mutsuzluğu getirebilir.
  4. Belirlediğiniz sınırları ebeveyniniz ile paylaşmanız aranızdaki iletişimi güçlendirebilir ve ebeveyninizin ihtiyacınızı görmesini sağlayabilir. Ebeveynlerinizin davranışlarının sizin hayatınıza olan etkilerini açıklıkla dile getirmek ilişkinize katkı sağlayabilir. Örneğin; ebeveyninizin aşırı kontrolcü olması sebebi ile kendisinden gerçekleri sakladığınızı belirtebilirsiniz. Bu sebeple de ebeveyniniz ile sık iletişime geçmek istemediğinizi dile getirmek, belirlediğiniz bir sınırın nedenlerini görmesini sağlayabilir.
  5. Birlikte geçireceğiniz zamanın ya da iletişimin sınırlı olması, ebeveyninizin de konuya dair farkındalığının artmasına ve birlikte vakit geçirirken olumlu bir ortam oluşturmasına katkı sağlayabilir.
  6. Kendi ihtiyaçlarını fark etmek ve kendini öncelikli tutmak toksiklik ile baş etmeye yardımcı olabilir. Örneğin, tüm tatillerinizi ailenizle geçirmenin ya da maddi ve manevi kaynaklarınızı aileniz için kullanmanın bir zorunluluk olmadığını kabul etmeniz önemli. Çünkü bu gibi davranışlar sizin ihtiyaçlarınıza hitap etmediği takdirde iyilik halinizi olumsuz etkileyebilir. Kendi ihtiyaçlarınızı gözeterek hayatınızı planlamanız toksik ebeveynler ile aranızdaki sınırları korumanıza katkı sağlayabilir.
Yetişkinlik hayatınızda ebeveynlerinizle kurduğunuz ilişkiyi gözden geçirmek çocukluğunuzdan itibaren deneyimlediğiniz zorlukları anlamanıza, hatta farkında bile olmadığınız yükleri fark etmenize yardımcı olabiliyor. Kendinizi anlamaya çalışmak ve bunu yaparken kendinize şefkatle yaklaşmak iyi olma halinizi olumlu etkileyebiliyor. Her birimiz farklı ve kendine özel olduğumuz için çocukluktan beri yaşadığımız her deneyim de bize özel oluyor. Bu durum hem zorlayıcı deneyimlerin etkilerinin hem de bu etkilerle nasıl başa çıkacağımızın da bize özel olmasına yol açıyor. Bu yüzden kendi içimize dönmek ve kendi yöntemlerimizi bulmak bu süreçte çok önemli bir hale geliyor.

Her ne kadar ebeveynleriniz ile sağlıklı iletişim kurmak ya da olumlu bir etkileşim ortamı oluşturmak isteseniz ve bunun için elinizden geleni yapsanız da sorunlar çözülemeyebilir. Sadece kendiniz olmaya çalışırken manipülasyon, aşağılama ya da ihtiyaç ve beklentilerinizin anlaşılamaması gibi durumlara maruz kalabilme ihtimaliniz olabilir. Aranızdaki ilişkiyi korumak adına attığınız adımlar yeterli olmuyorsa toksik ebeveyniniz ile iletişimi tamamen ya da kısmen kesmek değerlendirebileceğiniz bir seçenek haline gelebilir. Elbette ki doğuştan gelen bu bağı sonlandırmak çok zor bir karar olsa da iyi olma halinizi sürekli olarak olumsuz etkileyen bir ilişki içinde olmanın uzun vadeli etkileri bu kararı almanıza yol açabilir. Bu noktada önemli olan seçeneklerinizi sağlıklı bir şekilde değerlendirip ihtiyacınızı doğru bir şekilde anlayabilmek olacaktır.

[1] Marcin, A. (2020, July 16). There are many learning disorders a child may have — 3 are most common.Healthline. Retrieved fromhttps://www.healthline.com/health/parenting/toxic-parents
[2] Gaba, S. (2020, May 20). Tips for managing toxic parents.Psychology Today.Retrieved fromhttps://www.psychologytoday.com/intl/blog/addiction-and-recovery/202005/tips-managing-toxic-parents
[3] Psych2Go (2020, February 27). 7 toxic things parents do to their children. Retrieved fromhttps://psych2go.net/7-toxic-things-parents-do-to-their-children/

Benzer yazılar

Kontrol Edemediklerimizden Misiniz?

Kontrolümüz dışında olan dört durumdan ve bu durumlara nasıl yaklaşmamız gerektiğinden bahsettik.
DALL-E

Dijital Partner Şiddeti

“Onu takipten çıkacaksın!” “Şifreni mi değiştirdin?” Bu cümleler tanıdık mı? Eğer böyle söylemlerle karşılaştıysanız dijital şiddeti deneyimlemiş olabilirsiniz.
Consolation - Edvard Munch (1907)

Romantik İlişkilerde Cinsel Hayat ve İletişim

Romantik ilişkide cinsel hayatın iyi olması için partnerlerin sürekli açık iletişim kurması gerekiyor. Nasıl diye merak ediyorsanız cevapları yazıda!
İsimsiz - Ewa Rzeznik

Toksik Ebeveynlik – Çözüm Önerileri

Ebeveynlerinizle kurduğunuz ilişki size zarar veriyor mu? Ebeveyninizle ilişkinizin olumsuz etkilerinden korunmak mümkün.
Remembrance Story - Cristina Carol

Bize İyi Gelmeyen 12 Düşünce

Mantıklı ve tutarlı olmak, hata yapmamak, herkes için her zaman uygun olmak… Kendimizden beklentilerimiz neler ve ne kadar gerçekçiler?
Never Lettin Go - Cbabi Bayoc

İlk Aşk veya İlk Nefret: Babalar Ve Kızları

Kız çocuklarının babalarıyla kurdukları ilişkinin partner seçimlerine, vücut algılarına ve cinselliklerine yansımalarını inceliyoruz.
Montmartre Nights - Ania Hobson

Aşırı Paylaşım Yapmak

Neden iyi tanımadığımız birine bir anda bir sürü şey anlatmak isteriz? Kuaförümüz neden aile ilişkilerimizi bilir? Aşırı paylaşım yapmanın nedenlerini ele aldık!
Rupert, Lydienne, Rebeca - Ewing Paddock

Toksik Ebeveynlik

Ebeveynlerimizle kurduğumuz ilişkiler kimi zaman olumlu kimi zaman zorlayıcı olabiliyor. Peki kurduğumuz bu ilişki aslında toksikse?
Artists on WPA - Moses Soyer (1935)

İş Yerinde Nöroçeşitlilik

Nörolojik farklılıklara karşı bilinçli olmak, bu çeşitlilikleri fark etmek ve buna saygı duymak kurumsal hayatta da oldukça önemli.
Play II- Melissa Huang (2012)

Doğum Kontrol Hapları

Prezervatiflerden sonra adını en çok duyduğumuz korunma yöntemlerinden biri doğum kontrol hapları. Peki bu haplar gebelikten nasıl korur? Olası yan etkileri nelerdir?

footer