"Partnerim iyi hissetmiyor ama neden olduğunu anlamakta zorluk çekiyorum." veya "Partnerimin verdiği bu tepkinin nedeni ne olabilir?" gibi cümlelerin romantik ilişkilerde normalden daha sık kurulduğu dönemler olabiliyor. Eğer siz de son zamanlarda partnerinizi anlamakta zorluk çekiyor veya partnerinizin sınır ve ihtiyaçlarının sizin ihtiyaçlarınızla aynı olduğunu düşünerek hareket ediyorsanız ilişkinizde empatinin yerini gözden geçirmeniz gerekebilir.
Bir başka yazımızda da bahsettiğimiz üzere, empati kavramı romantik ilişkilerimizde önemli bir rol oynuyor. Partnerler tamamen uyuşmuyor ve hatta belli konularda birbirine tam zıt fikirlere sahip olsalar bile mutlu bir ilişkiye sahip olabiliyorlar. Peki böyle durumlarda partnerler anlaşmazlıklarını nasıl çözebiliyor? Yani birbiriyle çoğu zaman hiç uyuşmayan partnerler nasıl oluyor da bir ilişki sürdürebiliyor? Empati kavramı tam olarak bu noktada devreye giriyor. Romantik ilişkilerde empati yapabilen biri olmak ilişkiyi güçlendiriyor, partnerlerin birbirlerini daha az yargılamasını sağlıyor ve kişilerin hem fiziksel hem de mental sağlıklarını güçlendiriyor. Fakat empati ilişkilerimiz için bu kadar önemli bir kavram olmasına rağmen yapılan araştırmalar empatinin hepimizin sahip olmayı istediği ancak hayata geçirmekte zorlandığı bir yetenek olduğunu gösteriyor. Peki romantik ilişkilerimizde empati kavramını nasıl daha ön plana çıkarabiliriz?
Empati yaparak karşımızdakini dinleyebilmek sabit bir kişilik özelliği olmadığı gibi durumdan duruma değişiklik de gösterebiliyor. Burada kastedilen "dinleme" sadece söylenen kelimeleri takip etmek değil anlatan kişinin duygularına açılan kapıdan girmek gibi tasvir edilebiliyor. Genellikle ses tonu, mimikler ve vurgular kişinin duygularıyla ilgili ipucu veriyor. Partnerimizi dinlediğimiz esnada kendi duygularımıza ne kadar odaklandığımız da fark yaratıyor. Aktif dinleme yapmak, yani partnerimizin bakış açısını da göz önünde bulundurarak dinlemek, ilişkide empati kurabilmek için atılabilecek önemli bir adım. Burada kendimize sormamız gereken esas soru ise partnerimize vereceğimiz cevaba odaklanarak mı yoksa partnerimizi anlamaya çalışarak mı onu dinlediğimiz. Empati kurma yeteneğimizi güçlendirmemize ek olarak aktif dinleme yapmak, duygusal açıdan anlayışlı olma ihtimalimizi de artırıyor. Aktif dinleme esnasında partnerimizi neyin üzdüğüne ya da sinirlendirdiğine dikkat ederek hangi durumlara nasıl tepki vereceğine dair tahminlerde bulunabiliyoruz. Böylece aktif dinleme kendimizi partnerimizin yerine koyma konusunda da bize kolaylık sağlıyor.
Araştırmalar empati kurma becerisinde öz şefkatin de bir rolü olduğunu gösteriyor. Partnerimize karşı anlayışlı olabilmek için öncelikle kendimize karşı da anlayışlı ve şefkatli olmamız gerekiyor. Olumsuz bir durum yaşadığımız zamanlarda tepkilerimizi ve ihtiyaçlarımızı gözlemlemek, partnerimiz olumsuz bir durum yaşadığında onu anlamak adına faydalı olabiliyor. Buna ek olarak kendimiz dahil her insanın belli dönemlerde zorluklar yaşayabileceğini kabullenmek hem kendimize hem de partnerimize göstereceğimiz şefkati artırıyor.
Romantik ilişkilerde empati kurabilmek için aktif dinlemeye ek olarak harekete geçmemiz gereken durumlarla da karşılaşabiliyoruz. Partnerimizin sahip olduğu olumlu özellikleri ön plana çıkarmaya çalışmak uzun vadede yararlı oluyor. Böylece olumsuz durumlar yaşadığımızda olumlu olan tarafları gözden kaçırma ihtimalimiz azalıyor. Öte yandan partnerimiz karşısında savunmasız olabilmek, yani başkalarına karşı ördüğümüz duvarları partnerimize karşı indirebilmek de ilişkilerde empati geliştirme konusunda faydalı olabiliyor. Kırılgan halimizi ortaya serdiğimizde partnerimiz tarafından bize gösterilen empati de ilişkilerde empatinin ne kadar önemli olduğunun bir başka kanıtı oluyor.Dinleme ve duvarlarımızı indirme stratejilerini denerken empatiyi günlük hayatımıza başka küçük adımlarla da entegre edebiliriz. Örneğin iş yerinde başımıza gelen ve sinirlenmemize neden olan bir olayı partnerimize anlatıp sinirlenmemizin nedenini anlamasına yardımcı olmak bu adımlardan biri olabilir. Partnerimizle beraber yapacağımız aktiviteler de ilişkimizde empatiyi güçlendirmeye yardımcı oluyor. Örneğin beraber egzersiz yapmak veya bir kursa giderek birlikte vakit geçirmek partnerlerin birbirlerini daha iyi anlamalarını ve daha fazla yakınlık kurmalarını sağlayabiliyor. Siz de partnerinize karşı empati duygunuzu artırmak ve ilişkinizde empatinin yerini güçlendirmek istiyorsanız bu stratejileri denemeye başlayabilirsiniz.