Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Arkadaşlık İlişkilerini Etkiliyor Mu?

Feyza Hilal Dilmaç

Feyza Hilal Dilmaç

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Arkadaşlık İlişkilerini Etkiliyor Mu?

Unknown

Unknown

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olarak bilinen, literatürdeki kısaltmasıyla DEHB, çocuklarda sık görülüyor. Çocukları çeşitli alanlarda etkileyebilen DEHB, özellikle sosyal ilişkilerde olumsuz bir etkiye sebep olabiliyor. Bu yazımızda DEHB'nin arkadaşlık ilişkileri üzerindeki etkilerinden ve bu olumsuz etkileri azaltabilmek, çocuğunuza yardımcı olabilmek için ebeveynler olarak neler yapabileceğinizden bahsediyor olacağız.
relate-banner

Yapılan araştırmalara göre DEHB'si olan çocuklar sosyal ilişkilerde sıklıkla sorunlar yaşabiliyor. Bunun başlıca sebeplerinden biri dikkat ve odaklanma konusunda problem yaşamaları. Bundan dolayı, gözlemleyerek öğrenme becerileri akranlarına oranla daha zayıf olabiliyor. Gözlemleyerek öğrenme becerisi, çocukların sosyal becerileri öğrenmesine destek oluyor. Bu becerinin DEHB'si olan çocuklarda zayıf olması, sosyal becerilerinin yaşıtlarına göre daha az gelişmesinden kaynaklanıyor. Bununla bağlantılı olarak DEHB'li çocuklar yaşıtlarıyla oynadıkları oyunlarda kendi kurallarını koymak isteyebiliyor ve bu kurallara herkesin uymasını bekleyebiliyorlar. Bazen oyun oynarken arkadaşlarını provoke edebilecek davranışlar da sergileyebiliyorlar. Bu gibi durumlarda arkadaş gruplarından dışlanma veya akran zorbalığı gibi durumlarla karşılaşabiliyorlar. Ayrıca DEHB'si olan bazı çocuklar duygularını kontrol etmekte güçlük yaşayabiliyorlar. Duygularını kontrol etmekte zorlandıklarında ise çok çabuk duygusal tepkiler verebiliyorlar. Bu da arkadaşlarıyla olan iletişimlerini olumsuz yönde etkileyebiliyor.

Eğer çocuğunuz bunlara benzer sorunlar yaşıyorsa, ebeveyni olarak atabileceğiniz en önemli adım arkadaşlık ilişkilerini düzenlemesine yardımcı olmak. Fakat bundan önce çocuğunuzla konuşmak, DEHB'den kaynaklı arkadaşlık ilişkilerinde yaşadığı problemlerin bilincinde olmak ve onunla iletişiminizi kuvvetli tutmak, ona yardımcı olmanız için çok önemli adımlar oluyor. Peki, çocuğunuza arkadaşlık ilişkileri kurmasında ve sosyal becerilerini geliştirmesi konusunda nasıl yardımcı olabilirsiniz?

Çocuğunuzun arkadaşlarıyla yaşadığı problemler sosyal bilincinin zayıf olmasından kaynaklanabilir. Yani çocuğunuz davranışlarının çevresinde bıraktığı etkinin bilincinde olmayabilir. Bu sebeple çocuğunuza sosyal durumları değerlendirebilme, okuyabilme, kendi davranışlarını kontrol edebilme ve farkında olma becerilerini kazandırmanız gereklidir. Bunları çocuğunuza kazandırabilmek adına DEHB'si olan çocukların öğrenme becerilerine uygun yöntemler kullanmalısınız. DEHB'si olan çocuklar, geçmiş deneyimlerden öğrenme konusunda zorlanabiliyorlar. Bu sebeple, çocuğunuzun davranışlarına olabildiğince erken bir noktada geri bildirim vermelisiniz. Çocuğunuzla birlikte rol yapma tekniğini kullanmak; olumlu sosyal becerileri öğretmek, modellemek ve uygulamak için güzel bir yöntem olduğu kadar 'alay etme' gibi zorlayıcı durumlara yanıt verebilmek için de çok yardımcı olabilir. Burada en önemli nokta, çocuğunuzla bu becerileri tekrar tekrar pratik yapmak.

[1] Heiman, T. (2005). An examination of peer relationships of children with and without attention deficit hyperactivity disorder. School Psychology International, 26(3), 330-339.
[2] Hoza, B., Mrug, S., Gerdes, A. C., Hinshaw, S. P., Bukowski, W. M., Gold, J. A., ... & Arnold, L. E. (2005). What aspects of peer relationships are impaired in children with attention-deficit/ hyperactivity disorder?. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(3), 411.
[3] Hoza, B. (2007). Peer functioning in children with ADHD. Journal of Pediatric Psychology, 32(6), 655-663.
[4] Low, K. (2020, December 4). How ADHD Can Affect Peer Relationships. Very Well Mind. Retrieved from https://www.verywellmind.com/adhd-and-peer-relationships-20805[5] Low, K. (2021, February 28). How to Improve Social Skills in Children With ADHD. Very Well Mind. Retrieved from https://www.verywellmind.com/how-to-improve-social-skills-in-children-with-adhd-20727

Benzer yazılar

Hayatımızdaki Dracula’lar

Sahip olduğunuz enerjiyi tek buluşmada bile içine çekmeyi başaran kişiyi hiç “enerjinizi emen bir vampir” olarak düşündünüz mü?

“Arkadaşım, ben ayrılmak istiyorum”

Her zaman romantik ilişkilerin bitmesinin acısından bahsetsek de bir dostluğun bitmesinin acısı partnerimizle ayrılmaktan çok daha can acıtıcı olabiliyor.
Ron Hicks,

Arkadaştan Romantik Partner Olur Mu?

Arkadaşıma romantik hisler beslemeye başlamam normal mi? Bu durum bir yere varır mı? Varırsa sağlıklı bir ilişki sürdürebilir miyiz? Tüm bu soruların cevapları yazımızda!
İsimsiz

Güvenli Bağlanmayı Anlatan Türkçe Şarkılar

Güvenli bağlanma ile çevremizle daha yakın ilişkiler kuruyoruz. Romantik ilişkilerde güvenli bağlanmayı anlatan Türkçe şarkıları derledik!
Summer Reveries- Claudia Verciani

3-5 Yaş Arası Çocuklarda Sosyo-Duygusal Gelişim

3-5 yaşları arasında çocuğunuzda bağımsızlık, arkadaşlık, farkındalık gibi birçok farklı alanda değişim yaşanır. Bu süreçte neler yaşandığını inceleyelim.
Montmartre Nights - Ania Hobson

Aşırı Paylaşım Yapmak

Neden iyi tanımadığımız birine bir anda bir sürü şey anlatmak isteriz? Kuaförümüz neden aile ilişkilerimizi bilir? Aşırı paylaşım yapmanın nedenlerini ele aldık!
Friends That Break Your Heart - James Blake (2021)

Arkadaş Ayrılığı: Friends That Break Your Heart

İngiliz sanatçı Blake yeni albümünde müzikte çok sık görmediğimiz bir tema olan arkadaşlık ilişkilerindeki ayrılıkları ele alıyor.
Artists on WPA - Moses Soyer (1935)

İş Yerinde Nöroçeşitlilik

Nörolojik farklılıklara karşı bilinçli olmak, bu çeşitlilikleri fark etmek ve buna saygı duymak kurumsal hayatta da oldukça önemli.

Bağlanma Hakkında Kitaplar

Bağlanma stilleri hem kendimizle hem de çevremizdekilerle kurduğumuz ilişkileri etkiliyor. Biz de bağlanma hakkındaki kitapları derledik!

Neden arkadaşlıklarımızı sona erdiririz?

Her ilişki bir gün bitme riski taşıdığı gibi arkadaşlık ilişkilerimiz de bir gün bitebilir. Peki bir arkadaşlığın bitmesindeki ana sebepler neler olabilir?

footer