'İdeal' Anne Duyarlı Anne Midir?

Feyza Hilal Dilmaç

Feyza Hilal Dilmaç

'İdeal' Anne Duyarlı Anne Midir?

Anna Nordgren

Anna Nordgren

Her çocuğun farklı ihtiyaçları olabiliyor. Bu ihtiyaçlar, dönemsel farklılık gösterebildiği gibi, kişiden kişiye göre de değişebilen ihtiyaçlar olabiliyor. Yaşanılan kültür, aile dinamikleri, ve çevre bu ihtiyaçları etkileyebiliyor. Bu sebeple "ideal annelik" veya "ideal ebeveynlik" kavramları doğru bir tanım olmamakla birlikte, bu yazımızda annelikte "duyarlı" olmak ne demek ve çocuğun gelişimini nasıl etkiliyor gibi soruları inceleyeceğiz.
relate-banner

Araştırmacılara göre "duyarlı annelik", annenin çocuğu tarafından ulaşılabilirliği ve çocuğunun ihtiyaçları doğrultusunda verdiği sinyallere ve mesajlara duyarlı olması olarak tanımlanıyor. Duyarlı anneler, bebeğin ihtiyaçlarına dair verdiği sinyalleri hızlıca fark ediyor, doğru bir şekilde yorumluyor ve ellerinden gelen ilk fırsatta bu ihtiyacı gideriyorlar.

Annenin bebeğin ihtiyaçlarına karşı duyarlı olması, bebeğin konforunu artırmakla birlikte anne ile olan ilişkisinde de olumlu bir etkiye sahip oluyor. Ayrıca, hassas ve duyarlı etkileşim yoluyla bebek, ebeveynin dikkatini çekmeyi ve ebeveynden rahatlık ve koruma elde etmeyi öğreniyor. Çocuğun anne ile olan bu etkileşimleri, çocuğun devam eden gelişimini önemli ölçüde etkiliyor çünkü annenin çocuğun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olması, güvenli bağlanmanın da temellerini oluşturuyor. Yapılan araştırmalara göre, anne ile güvenli bağlanma yaşayamayan çocuklar güvenli bağlanma yaşayan yaşıtlarına göre birçok gelişimsel süreçte akranlarına kıyasla daha geride kalabiliyor. Bu açıdan, annenin duyarlı olması çocuğun özellikle ilk yıl gelişiminde etkili olmakla birlikte sonraki gelişim süreçlerini de etkileyebiliyor.

Duyarlı ebeveynliğin çocukların gelişimleri üzerinde özellikle bağlanma şekilleri aracılığı ile yarattığı etkiden bahsettik. Peki, duyarlı ebeveynliği etkileyen faktörler neler? Çocukların özellikle doğumdan sonraki ilk bir yıllında anne ile olan bağlanması şekillenmeye başlıyor. Özellikle ilk 4 ayı kapsayan hassas evrede bebeğin ihtiyaçlarına karşı hassas ve duyarlı olunması, anne ile ilişkilenmeyi önemli ölçüde etkiliyor. Bu dönemde yaşanan doğum sonrası depresyonunun "˜duyarlı anneliği' etkileyebildiği belirtiliyor.

Duyarlılığı etkileyen bir diğer etmen ise annenin kendi geçmişi olabiliyor. Annenin kendi annesi ile olan bağlanması ve geçmiş deneyimleri, çocuğu ile olan bağlanmasını etkileyebiliyor. Bu sebeple çocuğunun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olması da olumsuz yönde etkilenebiliyor.

Sosyo-demografik faktörlerin de duyarlı annelik üzerinde etkisi olduğu belirtiliyor. Sosyoekonomik zorluk yaşayan ebeveynler, hayatta kalma sorunlarına daha fazla odaklandıklarından, çocuğun duygusal ihtiyaçlarına zaman yatırımını gerekli gören ebeveynlik stillerine kıyasla daha az eğilimli olabiliyorlar. Bu durum bu ebeveynlerin, ebeveynliği çocukların stresli günlük yönetimi olarak görmelerine ve deneyimlemelerine yol açabiliyor. Bu durumda, çocuğa sevgi, sıcaklık, şefkat göstermenin önemine odaklanan inançlardan ziyade fiziksel kontrolün önemini vurgulayan ebeveynlik inançlarını geliştirme olasılığı daha yüksek olabiliyor. Bu noktada duyarlı ebeveynliğin çocuğun yalnızca fiziksel ihtiyaçlarını karşılamak değil, duygusal ihtiyaçlarına karşı da hassas olmak olduğunu belirtmek gerekiyor.

[1] Kemppinen, K., Kumpulainen, K., Raita"Hasu, J., Moilanen, I., & Ebeling, H. (2006). The continuity of maternal sensitivity from infancy to toddler age. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 24(3), 199-212.
[2] Mesman, J., Van IJzendoorn, M., Behrens, K., Carbonell, O. A., Cárcamo, R., Cohen-Paraira, I., & Zreik, G. (2016). Is the ideal mother a sensitive mother? Beliefs about early childhood parenting in mothers across the globe. International Journal of Behavioral Development, 40(5), 385-397.
[3] Belsky, J., & Fearon, R. P. (2002). Early attachment security, subsequent maternal sensitivity, and later child development: Does continuity in development depend upon continuity of caregiving? Attachment & Human Development, 4(3), 361-387.[4] Van den Boom, D. C. (1994). The influence of temperament and mothering on attachment and exploration: An experimental manipulation of sensitive responsiveness among lower"class mothers with irritable infants. Child Development, 65(5), 1457-1477.

Benzer yazılar

Mother and Child by Katie M. Berggren

Aile İçinde Öğrendiğimiz İlişki Modeli Gelecek Romantik İlişkilerimize Nasıl Yansıyor?

Hepimiz ilişki kurmanın farklı yollarını ailemizde öğreniyoruz. Ancak öğrendiğimiz bu yollar her zaman bizi mutlu etmeyebiliyor.

7 Toksik Aile Davranışı

’Çünkü ben öyle istiyorum!’’ Aile içinde görülebilen 7 toksik davranış biçimi bu yazımızda!
Yellow Bird- David Hettinger

Travma Geçmişi Olan Ebeveynler

Yaşanan travmatik olaylar kişilerin davranışlarını doğrudan etkileyebiliyor. Peki, bu travmalar kişinin ebeveynliğini nasıl etkiliyor?

Yanıldığımız 7 Durum

Başkalarının duygu ve düşüncelerini okumakta çoğu zaman düşündüğümüz kadar iyi değiliz. İşte sosyal etkileşimleri karmaşık bir labirent haline getirebilecek en yaygın düşünce hatalarından bazıları.
The 400 Blows - François Truffaut (1959)

Kabul Edilmemişliğin Gölgesinde Bir Çocukluk: The 400 Blows

İlgisiz bir anne, baskıcı kurallarla çalışan öğretmenler arasında kaybolan ve kendine bir yer edinemeyen Antonie’nin hayatını ele alıyor.
Untitled- Thomas Rousset

Çocukları Anlamak İçin Kitap Önerileri

Çocukların dünyası yetişkinlerin dünyasından çok farklı. Onları daha iyi anlamanızı sağlayacak kitapları sizin için derledik!
Carol in Love - Orchidof Antinous

Seks Bağımlılığı

Aktif bir cinsel hayat seks bağımlılığı anlamına gelmiyor. Dikkat edilmesi gereken nokta: Cinsel hayat sosyal hayatı olumsuz etkiliyor mu?
Alexey Venetsianov

Eyvah, çocuğumun hayvanlara alerjisi var!

Hayvan alerjilerinin sebepleri neler? Çocuğumun hayvanlara alerjisi var ama biz hayvan sahiplenmek istiyoruz, ne yapmalıyız? Bu soruların cevapları bu yazıda!
Lorraine Christie

Mutlu çiftler aynı zamanda mutluluk saçan ebeveynler midir?

Partneriniz tarafından sevilmek ve partnerinizi sevmek sizi daha mutlu, daha neşeli biri yapıyor ve bu mutluluk bulaşıcı.
Spending Time- Martin Parr (1986)

Ebeveynlerimizden Sürekli Duyduğumuz 6 Cümle

Zihnimize ebeveynlerimizin sesiyle kazınan bazı cümleler var. O cümlelerden altısını seçtik. Bakalım aralarında size de tanıdık gelenler var mı?

footer