Sosyal Kaygının Arkadaşlık Kurmadaki Rolü

Ülfet İpek Eral

Ülfet İpek Eral

Sosyal Kaygının Arkadaşlık Kurmadaki Rolü

From Diamental

From Diamental

Çocukların arkadaş edinmede yaşayabileceği olası zorluklar, sadece utangaç bir mizaca sahip olmaktan kaynaklanmıyor. Sosyal kaygısı olan çocuklar da arkadaşlık ilişkisi kurmada sorun yaşayabiliyorlar. Genel olarak sosyal kaygı, insanların sizi yargılayacağından korkuyor olmak şeklinde tanımlanıyor. Sosyal ortamlarda kaygı duymanın nedenleri arasında küçük düşmekten veya yargılanmaktan çekinmek sayılabiliyor.
relate-banner

Sosyal kaygı nedeniyle arkadaşlık kurmakta zorluk çeken çocuklar ilerleyen zamanlarda kendilerini yargılayıcı bir şekilde eleştirmeye başlayabiliyorlar. Bunun sonucunda da sosyal kaygı taşıyan çocuklar arkadaşlık ilişkilerinde daha çok problem yaşamaya başlıyorlar. Örnek olarak, genel olarak kaygı seviyesi yüksek olan çocuklar yaşıtları arasında sosyal kaygısı olmayanlara göre daha az seviliyorlar. Yapılan araştırmalara göre, utangaç yetişkinlerin akranlarıyla hoşnut olmadıkları deneyimleri ile utangaçlıkları arasında bir bağlantı bulunuyor. Utangaç yetişkinlerin çocukluklarında deneyimledikleri sosyal kaygıları nedeniyle arkadaşlık kurma ve bu arkadaşlıkları sürdürme konusunda yaşadıkları zorluğun utangaçlık seviyelerini etkilediği biliniyor.

Sosyal kaygısı yüksek olan çocuklar buna ek olarak sosyal kaçınma davranışı da gösterebiliyorlar. Sosyal kaçınma davranışlarının nedeni ise akranları tarafından reddedilmekten korkmaları olarak açıklanıyor. Sosyal kaygının bir diğer etkisi de genel olarak sosyal kaçınma ve strese neden olması. Araştırmalar, sosyal kaygısı yüksek çocukların yeni bir ortama ek olarak bir önceki seneden tanıdığı sınıf arkadaşlarıyla dahi iletişim kurmada zorlandıklarını veya onlardan çekindiklerini gösteriyor.  

Sosyal kaygısı yüksek olan çocukların arkadaş edinmek için izleyebileceği birkaç yol bulunuyor. Çocukların hobilere yönlendirilmesi, kendileri ile aynı zevkleri paylaşan akranları ile tanışmalarına ve onlarla daha rahat arkadaşlık kurmalarına yardımcı olabiliyor. Yapılan planlara dahil olmak istemeyen veya akranları ile aynı ortamda bulunmaktan kaçınan çocukları belli bir ölçüde katılmaya teşvik etmek faydalı olabiliyor. Ancak çocuklar, tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi kendilerini tetikleyen durumlardan kaçındığında, sosyal kaygıları daha uzun vadede yoğunlaşabiliyor. Başka bir yol da çocukları merak konusunda eğitmek. Merak eğitimi, insanların söylediklerini direkt kendi hakkımızda bir değerlendirme olarak almaktansa dedikleriyle ilgili meraklı olmak anlamına geliyor. Eğer bu stratejiler işe yaramıyorsa Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) de işe yarayabiliyor. Bu yöntem çocukların sosyal durumlarda verecekleri tepkiyi anlamaya yardımcı oluyor. Maruz bırakma yöntemi ile kaygı tetikleyecek sosyal etkileşim senaryolarında çocukların verebilecekleri tepkiler görülebiliyor ve kaygılanmamak için ne yapabilecekleri üzerine konuşulabiliyor. Özellikle içinde bulunduğumuz bu çevrimiçi dönemde çocukları mümkün olduğunca akranları ile yüz yüze görüştürmek de sosyal kaygı seviyelerinin artışını engellemek için sunulan çözümler arasında bulunuyor.


[1] Vernberg, E. M., Abwender, D. A., Ewell, K. K., & Beery, S. H. (1992). Social anxiety and peer relationships in early adolescence: A prospective analysis. Journal of Clinical Child Psychology, 21(2), 189-196.
[2] Drillinger, M. (2020, February 25). How to Make Friends When You Have Social Anxiety. Healthline. Retrieved from https://www.healthline.com/health/anxiety/how-to-make-friends-when-you-have-social-anxiety
[3] Cuncic, A. (May 28, 2020). How to Make Friends When You Have Social Anxiety. Verywell Mind. Retrieved from https://www.verywellmind.com/how-to-make-friends-3024380

Benzer yazılar

Hayatımızdaki Dracula’lar

Sahip olduğunuz enerjiyi tek buluşmada bile içine çekmeyi başaran kişiyi hiç “enerjinizi emen bir vampir” olarak düşündünüz mü?

“Arkadaşım, ben ayrılmak istiyorum”

Her zaman romantik ilişkilerin bitmesinin acısından bahsetsek de bir dostluğun bitmesinin acısı partnerimizle ayrılmaktan çok daha can acıtıcı olabiliyor.
Ron Hicks,

Arkadaştan Romantik Partner Olur Mu?

Arkadaşıma romantik hisler beslemeye başlamam normal mi? Bu durum bir yere varır mı? Varırsa sağlıklı bir ilişki sürdürebilir miyiz? Tüm bu soruların cevapları yazımızda!
İsimsiz

Güvenli Bağlanmayı Anlatan Türkçe Şarkılar

Güvenli bağlanma ile çevremizle daha yakın ilişkiler kuruyoruz. Romantik ilişkilerde güvenli bağlanmayı anlatan Türkçe şarkıları derledik!
Summer Reveries- Claudia Verciani

3-5 Yaş Arası Çocuklarda Sosyo-Duygusal Gelişim

3-5 yaşları arasında çocuğunuzda bağımsızlık, arkadaşlık, farkındalık gibi birçok farklı alanda değişim yaşanır. Bu süreçte neler yaşandığını inceleyelim.
Montmartre Nights - Ania Hobson

Aşırı Paylaşım Yapmak

Neden iyi tanımadığımız birine bir anda bir sürü şey anlatmak isteriz? Kuaförümüz neden aile ilişkilerimizi bilir? Aşırı paylaşım yapmanın nedenlerini ele aldık!
Friends That Break Your Heart - James Blake (2021)

Arkadaş Ayrılığı: Friends That Break Your Heart

İngiliz sanatçı Blake yeni albümünde müzikte çok sık görmediğimiz bir tema olan arkadaşlık ilişkilerindeki ayrılıkları ele alıyor.

Bağlanma Hakkında Kitaplar

Bağlanma stilleri hem kendimizle hem de çevremizdekilerle kurduğumuz ilişkileri etkiliyor. Biz de bağlanma hakkındaki kitapları derledik!

Neden arkadaşlıklarımızı sona erdiririz?

Her ilişki bir gün bitme riski taşıdığı gibi arkadaşlık ilişkilerimiz de bir gün bitebilir. Peki bir arkadaşlığın bitmesindeki ana sebepler neler olabilir?
Tijana Draws

Oyun Rehberi

Çocuğunuzla oynadığınız oyunları daha keyifli hale getirecek ve oyun davranışlarınıza katkı sağlayacak bir oyun rehberi hazırladık.

footer