Çocuğunuz arkadaşlarının yanında gergin ve korkmuş şekilde durup konuşmaktan kaçınıyor ve tek başına oynamayı tercih ediyor olabilir. Hatta bu esnada birlikte oynayan çocukları izliyor fakat aralarına katılmak için harekete geçmiyor da olabilir. Bu davranışları sergileyen çocuklar gelişim psikologları tarafından “kaygılı ve kendi başına çocuklar” olarak tanımlanıyor.
Utangaç çocuklar, akranlarıyla bağ kurma konusunda biraz daha çekimser bir tutum sergileyebiliyorlar. Bu döngünün başlangıcı, çocukların akranlarıyla oldukları sosyal ortamlarda kendilerini kaygılı hissettikleri için etkileşime girmekten kaçınmalarıyla başlıyor. Bu durum, çocukların akranlarıyla daha az iletişime geçtiği ve dolayısıyla onlarla çok daha az oyun oynadıkları anlamına geliyor. Sonucunda da iletişim kurmak, problem çözmek, sıra takip etmek veya grupça etkinlik yapmak gibi sosyal becerilerini geliştirmek için daha az fırsatları oluyor. Sosyal beceri eksikliği bu döngüyü tamamlayarak rahatsız hissetme ve sosyal durumlardan kaçınma isteğine neden olabiliyor.
Utangaç çocuklar; uyumlu utangaç, olgunlaşmamış utangaç ve agresif utangaç olarak üçe ayrılıyor. Uyumlu utangaç çocuklar konuşmayı veya oyun oynamayı başlatan taraf olmayıp akranları yaklaştığında sıcak bir şekilde karşılık veriyorlar. Olgunlaşmamış utangaç çocuklar ise sosyal ortamlara girmeyi tercih etmeyip, akranlarına yaklaşmaya çalıştıklarında da normalden daha çocuksu davranabiliyorlar. Son olarak agresif utangaç çocuklar ise genellikle içlerine kapanık olup akranlarıyla iletişime geçtiklerinde öfkeli hatta düşmanca bir tavır sergileyebiliyorlar. Utangaçlık, çocukların arkadaş sayısından çok arkadaşlıklarının kalitesini etkiliyor. Bu, utangaç çocukların diğer çocuklara benzer sayıda arkadaşlığa sahip oldukları fakat olumsuz yönleri olan arkadaşlık ilişkilerini daha çok sürdürdükleri anlamına geliyor.
Peki utangaç çocuğunuzun arkadaş edinmesi ve arkadaşlık ilişkilerini sürdürebilmesi açısından ona nasıl yardımcı olabilirsiniz? Araştırmalara göre, çocukların sağlıklı arkadaşlık kurmalarında duygularını açık ve düzgün bir şekilde ifade etmeleri önemli rol oynuyor. Bu noktada da ebeveynler devreye giriyor. Çocuğunuz saldırgan ve öfke dolu bir davranışta bulunuyorsa “... hissediyorum çünkü…” tekniğiyle ona yardımcı olabilirsiniz. Buna ek olarak, çocuğunuza arkadaş edinme hedefi koymak için ona iyi bir arkadaşlık ilişkisi kurmak istediği bir arkadaşını sorabilirsiniz. Çocuğunuzu oyun gruplarına götürmek veya arkadaş buluşması planlamak da ebeveyn olarak bu konuda yapabileceğiniz yardımlar arasında bulunuyor.