Kardeş İlişkilerinin Çocukların Gelişimindeki Rolü

İdil Salih

İdil Salih

Feyza Hilal Dilmaç

Feyza Hilal Dilmaç

Kardeş İlişkilerinin Çocukların Gelişimindeki Rolü

Untitled - Carolyn Anderson

Untitled - Carolyn Anderson

Anne ve çocuk iletişimini ailedeki diğer bireylerden izole edilmiş bir şekilde tanımlayan görüşlerin yanıltıcı olduğu belirtiliyor. Çocukların ailenin diğer üyeleriyle, özellikle kardeşleriyle olan ilişkileri gelişimlerinde önemli bir rol oynuyor. Kardeş dinamiklerinin, çocukların kişilik gelişimlerinde belirgin bir etkiye sahip olduğu biliniyor. Sosyal öğrenme perspektifine göre, kardeşler kişilik gelişiminde rol model olarak görev alabiliyorlar. Bu noktada küçük yaştaki kardeşin daha büyük olan kardeşi taklit ettiği, böylece büyük kardeşin rol model olduğu belirtiliyor. 20 aylık ve 14 aylık bebekler ve daha büyük kardeşleriyle yapılan araştırmalar, bu görüşü destekliyor. Yapılan araştırmaya göre, 20 aylık bebeklerin kendilerinden büyük kardeşlerini taklit yoluyla bazı sosyal becerileri edindikleri gözlemleniyor. 14 aylık bebeklerle yapılan çalışmada da benzer sonuçlara ulaşılıyor.
relate-banner

Kişilik gelişiminde kardeş ilişkilerinin rol oynadığı bir diğer alan ise kardeşler arası çatışma. Araştırmacılara göre kardeşler arasında yaşanan çatışma, çocukların kişilik gelişiminde etkili oluyor. Spesifik olarak bu çatışmaların ebeveynlerin çocuklarını karşılaştırmalarından doğan kardeşler arası rekabetten ortaya çıktığı belirtiliyor. Kişi kardeşiyle arasındaki rekabeti azaltmak için farklı bir karakter geliştirme eğilimi gösteriyor. Buna ek olarak kardeşler arasındaki çatışma çocuklarda bazı becerilerin gelişmesinde de etkili olabiliyor. Özellikle çocuklarda bakış açısı edinme, duyguları okuyabilme ve problem çözme gibi becerilerin gelişmesinde bu çatışmalar yapıcı olabiliyor.

Kardeş çatışması, çocuk gelişiminde negatif bir etkiye de sahip olabiliyor. Araştırmalara göre çocukluk dönemindeki kardeş çatışmalarının sonraki yıllarda okul sorunları, zorbalık ve madde kullanımı gibi problemlere yol açabileceği belirtiliyor. Kardeş çatışmalarının temelinde yatan kıskançlığın, ebeveynlerin çocuklarına eşit bir tutum sergilememesinden kaynaklandığı belirtiliyor. Bu noktada, ebeveynlerin çocuklarına eşit bir tutum sergilemesinin çocuklarının öz güven gelişiminde önemli bir etkiye sahip olduğunun altı çiziliyor.



Kardeşler arası kıskançlık

Kıskançlık, değer verdiğimiz bir ilişkinin tehdit edildiğini ve o ilişkiyi kaybedebileceğimizi düşündüğümüzde ortaya çıkan karmaşık bir duygudur. Bu sebeple kıskançlık her daim içinde üçlü bir ilişkiyi barındırır. Bu bağlamda üçlü ilişki; kıskanan çocuk, kıskanılan kardeş ve ebeveynden oluşur ve bu üçlü arasında kurulan her ilişki bir diğerini de etkiler.

Eğer bir çocuk, kardeşine kıyasla daha az sevildiğini veya daha az dikkate alındığını hissederse bu ileride daha düşük bir öz güvene, güvensiz bağlanmaya ve devam eden kardeş kıskançlığına yol açabilir. Aynı zamanda, bu kişiler başkalarını kendilerine rakip olarak görmeye daha meyilli olabilir. Bu kişiler, romantik ilişkilerinde de daha kıskanç tutumlar sergileyebilir. Peki kardeşine kıyasla daha çok sevgi ve ilgi aldığını düşünen kişilerde durum nasıl gelişiyor? Bu durum daha yüksek bir öz güvenle ilişkilendiriliyor ancak bu kişilerin de romantik ilişkilerinde daha çok sorun yaşadığı biliniyor. Ancak çocukluk döneminde eşit derecede sevgi aldıklarını düşünen kardeşlerin romantik ilişkileri de daha az sorunlu oluyor.



Ebeveynler Kardeş İlişkilerini Güçlendirmede Nasıl Görev Alırlar?

Kişilerin gelişimlerini, ilerleyen hayatlarındaki ilişkilerini, hatta karakterlerini etkileyen kardeş ilişkilerinin sağlam ve güçlü olması önem taşıyor. Zaman zaman kardeşler kendi aralarında tartışabiliyorlar. Her ilişkide olduğu gibi, kardeş ilişkilerinde de ufak çatışmalar olması oldukça normal. Kardeş ilişkilerini güçlendirme konusunda ebeveynlere önemli bir rol düşüyor. Peki, ebeveynler çocuklarının bağlarının kuvvetli olması için ne yapabilirler? Çocuklarınızın kardeşlik ilişkilerini güçlendirmek için derlediğimiz 5 ipucu yol gösterici olabilir:

  1. Öncelikle kardeşlerin birbirine saygı duymasını teşvik edin.
Kardeşler farklı mizaçta olabiliyor. Bu farklılıktan doğabilecek tartışmaları önleyebilmek için birbirlerine saygı duymayı öğrenmeleri gerekiyor. Çocuğunuzla konuşurken kardeşinin kendisinden farklı olabileceğinin altını çizin ve bu farklılıklara saygı duymayı öğretin.

  1. Kesinlikle çocuklarınızı birbiriyle kıyaslamayın.
Kardeşlerin birbirini kıskanabileceği ortamlar yaratmaktan kaçının. Kıskançlıktan doğabilecek çatışmalar da kardeşlerin ilişkilerini olumsuz etkileyebiliyor.

  1. Çocuklarınızın her biriyle özel vakit geçirmeye, aktiviteler yapmaya özen gösterin.
Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz gibi, kardeş kıskançlığında ebeveyn oldukça etkili oluyor. Bu sebeple her çocuğunuzla geçireceğiniz bire bir vakitler doğabilecek kıskançlıkları engelleyebilir.

  1. Haftalık veya aylık aile toplantıları düzenleyin.
Bu toplantılarda her aile bireyine konuşma hakkı verin. Çocuklarınızı sağlıklı iletişim kurabilmeleri için teşvik edin. Özellikle tartıştıkları durumlarda her ikisi için de kazançlı olabilecek seçenekler önerin. Uzlaşma sağlayabilmeleri için kurallar koymayı teklif edebilirsiniz.

  1. Çocuklarınızın takım olarak çalışabilecekleri aktiviteler düzenleyin.
Örneğin; çocuklarınıza ev temizliğinde yardım etmeleri için minik görevler verin. Hatta, çocukları bir takım ve yetişkinleri başka bir takım haline getirmek, çocukları ebeveynlerini yenerek ortak bir hedefe doğru birlikte çalışmaya teşvik edebiliyor.

[1] Dunn, J. (1983). Sibling relationships in early childhood. Child development, 787-811.
[2] McHale, S. M., Updegraff, K. A., & Whiteman, S. D. (2012). Sibling relationships and influences in childhood and adolescence. Journal of Marriage and Family, 74(5), 913-930.
[3] Whiteman, S. D., McHale, S. M., & Soli, A. (2011). Theoretical perspectives on sibling relationships. Journal of family theory & review, 3(2), 124-139.
[4] Salih, İdil. Erken Çocukluk Döneminde Kardeşlik Döneminde Kıskançlık. Retrieved from http://www.yakiniliskiler.com/blog_post.php?entry_number=2036
[5] Lee, K. (2020, September 24). How to Encourage Good Sibling Relationships. Retrieved March 29, 2021, from https://www.verywellfamily.com/how-to-encourage-good-sibling-relationships-620105
[6] Lohmann, R.C. (2014, April 26) Healthy Sibling Relationships. Retrieved March 29, 2021, from https://www.psychologytoday.com/us/blog/teen-angst/201404/healthy-sibling-relationships

Benzer yazılar

Domenico Ronca – Jealousy

Kıskançlık romantik ilişkiler için sağlıklı olabilir mi?

Kıskançlık doğru zamanda ortaya çıktığında ve doğru yönetildiğinde romantik ilişkilerimizdeki tatmini, güveni ve bağlılığı artırabiliyor.
Sahara Novotna - Willing To Take Risks

Riskten Kaçınmanın Riski: Konfor Alanlarımız

Siz de konfor alanınızdan çıkmakta zorlanıyor ve bir türlü risk alamıyorsanız bu yazıdan ilham alabilirsiniz!

Çatışmalar En İyi Ne Zaman Çözümlenir?

Siz de son zamanlarda hayatınızda pek çok çatışmayla başa çıkmaya çalışıyorsanız bu yazı tam size göre!
Daughters of Famous Businessman- Michele Del Campo

Arkadaşlık İlişkilerinin Mutsuz Sonu: Arkadaş Ayrılığı

Bir zamanlar bizi bizden iyi bilen dostlarımız zamanla birçok sebeple hayatımızdan çıkabiliyor. Bu yazıda arkadaş ayrılıklarını ve ayrılık acısını inceledik!
Summer Reveries- Claudia Verciani

3-5 Yaş Arası Çocuklarda Sosyo-Duygusal Gelişim

3-5 yaşları arasında çocuğunuzda bağımsızlık, arkadaşlık, farkındalık gibi birçok farklı alanda değişim yaşanır. Bu süreçte neler yaşandığını inceleyelim.
Menstruation on The Rocks- Brian Sims

Regl Nedir?

Regl olmak ayıp ya da gizlenecek bir durum değil. Peki regl çocuklarla nasıl konuşulmalı?
Two Friends - Salman Toor

Bir Taraf Her Zaman Daha mı Çok Sever?

İki taraf da eşit sevebilir, kıskanabilir ve sevgi gösterebilir mi? Daha çok sevilmek mi daha çok sevmek mi iyi? Bağlanma stillerimiz bu konuda ne söylüyor?
Untitled- Thomas Rousset

Çocukları Anlamak İçin Kitap Önerileri

Çocukların dünyası yetişkinlerin dünyasından çok farklı. Onları daha iyi anlamanızı sağlayacak kitapları sizin için derledik!
Alexey Venetsianov

Eyvah, çocuğumun hayvanlara alerjisi var!

Hayvan alerjilerinin sebepleri neler? Çocuğumun hayvanlara alerjisi var ama biz hayvan sahiplenmek istiyoruz, ne yapmalıyız? Bu soruların cevapları bu yazıda!
Jaro-Zbijar

3-5 Yaş Dil Gelişimi

3,4 ve 5 yaşlarındaki çocuklar neleri anlıyor, öğrendikleri kelimeleri nasıl kullanıyorlar ve nasıl cümleler kurabiliyorlar?

footer