Her birimiz ölümün hayatın kaçınılmaz bir parçası olduğunu her ne kadar bilsek de ölüm hala en çok korku duyduğumuz durumlardan biri. Kişinin hissettiği ölüm korkusu birçok faktörden etkilenebiliyor: Dini inanç, tehlikeli durumlar yaşamak, fiziksel sağlık ve bağlanma stili gibi. Çocukluğumuzdan bu yana aslında birçok fiziksel acı çekiyor ve hayatımızda olan kişilerin çektikleri acılara da tanıklık ediyoruz. Hep kaçtığımız o acının çok daha fazlasını ölürken yaşayacağımıza inanıyoruz. Fakat aslında ölümden dolayı yaşanacak olan fiziksel acının, hastalıklarda hissedilenden daha fazla olacağına inanmamız için bir sebep bulunmuyor.


Öte yandan biyolojik açıdan ölüm, bilincin işlevinin artık sonlanması anlamına geliyor. Aslında kişi ölümden sonra tıpkı doğmadan önceki hali gibi sonsuza kadar var olmama durumuna geri dönüyor. Bilincin olmamasının ise anestezi etkisindeyken hissedilen duyguyla aynı etkileri yaratacağı düşünülüyor.

Kısacası ölümün bilinmezlik içeriyor olması ve yaşatacağı fiziksel acının fazla olacağı varsayımı ölüm korkusunu oluşturuyor ve/veya bu korkunun artmasına sebep oluyor. Ölüm korkusunu azaltmak için yapabileceğiniz birkaç şey bulunuyor:

• Ölüm hakkında konuşmaktan kaçmayın ve bu konuyu yok saymayın. Bizi rahatsız eden konuları görmezden gelmeye meyilli olabiliyoruz. Fakat bu davranış kafamızdaki düşüncelerin daha da belirgin ve baskın hale gelmelerine sebep oluyor. Bu yüzden hissettiğiniz duygudan kaçmak yerine onu anlamlandırmaya çalışın.

• Hayattaki amaçlarınızı keşfetmeye çalışın. Eğer kişi kendisinin hayatta güçlü bir yeri olduğunu hissederse ölüme de hayatın bir parçası olarak bakabiliyor. İlk olarak kendi değerlerinizi ve kararlarınızı etkileyen düşünceleri anlamlandırın. Böylelikle amaçlarınızı daha net bir şekilde oluşturabilir ve onların farkına daha iyi varabilirsiniz.

Ölümden sadece bizim başımıza gelecek diye korku duymuyoruz elbette. Sevdiğimiz kişileri kaybedecek olma düşüncesi de bu korkuya sebep olabiliyor. Aslında sevdiklerini kaybetme korkusu terk edilme korkusuyla eşdeğer olarak görülüyor. Çocuklukta arkadaşlarla ve ebeveynlerle kurulan ilişkiler veya daha önce sevilen birinin kaybını deneyimlemiş olmak da bu korkuyu etkiliyor. Yaşanan kayıpların ardından kişinin yeni duruma alışması bir hayli zor olabiliyor ve zaman alabiliyor. Kişinin aynı şeyleri tekrar yaşamak istememesi de ölüm korkusunu güçlendirebiliyor. Sürekli olarak geçmiş deneyimler üzerine düşünmek kaygı seviyemizi artırabiliyor. Fakat bu düşünceleri bir kenara bırakmak ve sevdiklerimizle geçirdiğimiz anların tadını çıkarmaya çalışmak ölüm korkusunu azaltıyor.

Bazen de kaçınılmaz olarak korkusunu çektiğimiz veya hiç beklemediğimiz bir anda sevdiğimiz birinin kaybıyla yüzleşmek zorunda kalabiliyoruz. İnsanların ölüme verdiği tepkiler çok kişisel olsa da çalışmalar birçok kişinin sosyal destek ve sağlıklı alışkanlıkları sayesinde bu durumu belirli bir zaman içinde aştıklarını gösteriyor. Sizin için yas sürecini atlatmanıza yardımcı olabilecek önerileri derledik:

1. Sevdiğiniz kişiyi kaybetmenin size neler hissettirdiğine dair çevrenizdeki kişilerle konuşun. Çevrenizdeki insanlardan kaçınmak zamanla izole olmanıza ve alabileceğiniz sosyal desteği alamamanıza sebep olabilir.
2. Duygularınızı kabul edin. Birçok farklı duyguyu aynı anda hissediyor olabilirsiniz: üzüntü, kızgınlık ve hatta bıkkınlık. Tüm bu hislerin normal olduğunu bilin, ancak eğer kendinizi bu hislerin içinde kayboluyor gibi hissediyorsanız bir profesyonelden destek almanızı öneririz.
3. Kendinize iyi bakmaya çalışın. Sağlıklı yiyecekler, düzenli fiziksel aktivite ruh sağlığına son derece iyi geliyor.
4. Çevrenizde sizinle ortak acı yaşayan kişilerle zaman geçirin. Birlikte kaybettiğiniz kişinin güzel anılarını yad edin, en sevdiği şarkıları dinleyin. Kaybettiğiniz kişiyi yaşatırken birbirinize destek olun.

Sevdiğimiz birinin kaybıyla yüzleşmek hayatta belki de en zor anlardan biri. Bu kişi özellikle aileden birisi ya da partner ise duyulan acı çok daha büyük olabiliyor. Yaşanan şok ve kafa karışıklığı sebebiyle derin bir üzüntü yaşanıyor. Hissedilen acı seviyesi zamanla azalsa da bu süreci sağlıklı atlatmak için aslında yaşanan kaybın yasını tutabilmek gerekiyor.

Sevdiğiniz birinin kaybının ardından size biraz olsun iyi gelebilecek şeyleri listeledik. Sevdikleriniz hala hayattayken onlarla geçirdiğiniz anların keyfini çıkarmayı ve onlara olan minnettarlığınızı dile getirmeyi ihmal etmeyin.