Yakın İlişkilerde Sorumluluk ve Hedef Paylaşımı

Gizem Sürenkök

Gizem Sürenkök

Yakın İlişkilerde Sorumluluk ve Hedef Paylaşımı

Untitled - Grace Darling

Untitled - Grace Darling

Yakın ilişkilerimizin beynimiz ve genel anlamda fizyolojimiz üzerinde ne gibi etkileri olabileceğinden daha önceki yazılarımızda bahsettik. İkili ilişkiler dışında bir sosyal gruba ait olma durumu da samimiyet, öngörülebilirlik, güven, ortak hedefler için çabalama ve ortaya çıkan sorunları beraber çözme gibi duygu ve davranışları beraberinde getiriyor. Fakat yine tüm bu ilişkiler ağı içerisinde, üzerimizde en büyük etkiye sahip olan kişiler genelde partnerlerimiz oluyor. Partnerlerimiz sahip oldukları maddi ve manevi kaynakları bizim için kullanıyor, hasta olduğumuz zaman bizimle ilgileniyor ya da ebeveyn olmanın getirdiği sorumlulukları bizimle paylaşıyorlar.
relate-banner

Bir araştırmaya göre, yük ve sorumlulukları yakınlarımızla paylaşarak otokontrol, karar verme ve dikkat yönetimi gibi bilişsel becerilerimizi daha etkin bir şekilde kullanabiliyoruz. Bahsettiğimiz bu paylaşım özellikle bilişsel becerilerin etkin kullanımı açısından büyük öneme sahip oluyor çünkü bilişsel kaynaklarımız para ya da yiyecek gibi kaynaklara göre çok daha sınırlı. Başka bir deyişle; yakın ilişkilere sahip kişiler problem çözme, karar verme ya da tehditlere karşı tetikte olma gibi sorumlulukları tek başına üstlenmek yerine yakınındaki kişilerden destek alabiliyor. 2006 yılında yapılan deneysel bir araştırmaya göre; bir tehdit durumunda partnerimizin elimizi tuttuğu takdirde beynimiz bu tehditlere normalden daha zayıf tepkiler veriyor. Yine aynı tehdit durumunda bir yabancı elimizi tutarsa beynimizin verdiği tepki biraz daha güçlü oluyor. Fakat beynimiz en büyük tepkiyi tehditle yalnız başımıza yüzleştiğimiz takdirde veriyor. Bu da yakın ilişkilerin stresle başa çıkma konusunda ne kadar etkili olduğunu fakat yakın ilişkilerin yokluğunda sıradan sosyal ilişkilerin bile faydası dokunabileceğini bize gösteriyor.

Partnerler birbirleriyle zaman geçirdikçe ilişkileri için yaptıkları yatırımlar ve fedakarlıklar da artıyor. Bu süreçte partnerler birbirlerine daha bağlı ve de bağımlı hale geliyorlar fakat bu bağımlılık düşündüğümüzden çok daha derin mekanizmalara işleyebiliyor. "Geçişken Bellek Sistemi" fikrini ortaya atan Daniel Wegner tarafından yapılan araştırmalar gösteriyor ki hafızamız yani belleklerimiz de zamanla yakınlarımıza ve partnerlerimize bağımlı hale gelebiliyor. Bellekte tutulması gereken bilgi yükünü farkında olmadan aramızda paylaşıyoruz ve bu sayede ortak bir bellek olarak daha fazla bilgiyi saklayabiliyoruz.

Yakınlarımızdan destek aldığımız konular tabii ki bunlarla sınırlı değil. Araştırmalar gösteriyor ki, hedeflerimizin önemli bir bölümünü yakınlarımızla paylaşıyoruz. Fakat bundan bağımsız olarak hedeflerimize ulaşmak için yakınlarımızın destek ve önerilerine de ihtiyaç duyuyoruz. Bireysel hedeflerin dinamikleri üzerine yapılan araştırmalar uzun yıllar bireyleri birbirinden bağımsız olarak inceleme yoluyla yapılmış olsa da son zamanlarda kişilerarası ilişkiler de bu bağlamda incelenmeye başlıyor ve birçok araştırma sosyal ağların hedeflere ulaşma konusunda son derece etkili olduğunu gösteriyor. 12 bin katılımcı ile 32 yıl boyunca sürdürülen bir araştırma sonucunda bu konu üzerine ilginç bulgular elde edildiği görülüyor. Araştırmaya göre, partneri obez olan bir kişinin obez olma ihtimali, partneri obez olmayan kişilere göre %37 daha yüksek oluyor. Yine aynı araştırma sonucunda, partneri sigarayı bırakan kişilerin sigarayı bırakma ihtimalinin partneri sigarayı bırakmamış kişilere göre %67 daha yüksek olduğu görülüyor. 5.000'den fazla kişiyle yapılan yapılan başka bir araştırma sonucunda ise kilo verme konusunda benzer hedefleri olan takım arkadaşlarına sahip olmanın daha fazla kilo vermeyi sağladığı bulunuyor.

Peki tüm bu bilgiler bize ne söylüyor? şöyle düşünelim, gerçekleştirmek istediğiniz hedeflerinizi yakınlarınızla paylaşabilir ve onların desteğini isteyebilirsiniz. Kurtulmak istediğiniz ve size zarar verdiğini düşündüğünüz alışkanlıklarınızı beraber bırakmayı deneyebilirsiniz. Stresli bir durumdaysanız, örneğin önemli bir sunuma hazırlanıyorsanız partneriniz ya da yakınınızdan sadece yanınızda bulunmasını ve elinizi tutmasını isteyerek kendinizi çok daha iyi hissedebilirsiniz. Kısacası; sorumluluklar gibi, hedeflerinizi de paylaşarak hayatınızı daha kolay ve keyifli bir hale getirebilirsiniz.



İngilizce Aslından Çeviren: Alper Günay


[1] Baumeister, R. F., Twenge, J. M., & Nuss, C. K. (2002). Effects of social exclusion on cognitive processes: anticipated aloneness reduces intelligent thought. Journal of Personality and Social Psychology, 83(4), 817-827.
[2] Rogers, S. J., & DeBoer, D. D. (2001). Changes in Wives' Income: Effects on Marital Happiness, Psychological Well-Being, and the Risk of Divorce. Journal of Marriage and Family, 63(2), 458-472.
[3] Townsend, A. L., & Franks, M. M. (1995). Binding ties: closeness and conflict in adult children's caregiving relationships. Psychology and Aging, 10(3), 343-351.
[4] Ehrenberg, M. F., Gearing-Small, M., Hunter, M. A., & Small, B. J. (2001). Childcare task division and shared parenting attitudes in dual-earner families with young children. Family Relations, 50(2), 143-153.
[5] Coan, J. A. (2008). Toward a neuroscience of attachment. In J. Cassidy and P. R. Shaver (Eds.) Handbook of attachment: Theory, research, and clinical applications, 2nd edition (pp. 241-265). New York: Guilford Press.
[6] Coan, J. A., Schaefer, H. S., & Davidson, R. J. (2006). Lending a hand social regulation of the neural response to threat. Psychological Science, 17(12), 1032-1039.
[7] Aron, A., Aron, E. N., Tudor, M., & Nelson, G. (1991). Close relationships as including other in the self. Journal of Personality and Social Psychology, 60(2), 241-253.
[8] Kelley, H. H. (1983). Love and commitment. In H. H. Kelley et al. (Eds.), Close relationships (pp. 265-314). San Francisco, CA: Freeman.
[9] Rusbult, C. E., & Buunk, B. P. (1993). Commitment processes in close relationships: An interdependence analysis. Journal of Social and Personal Relationships, 10, 175-204.
[10] Wegner, D. M., Erber, R., & Raymond, P. (1991). Transactive memory in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 61(6), 923-929.
[11] Ruehlman, L. S., & Wolchik, S. A. (1988). Personal goals and interpersonal support and hindrance as factors in psychological distress and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 55(2), 293-301
[12] Salmela-Aro, K., Nurmi, J. E., Saisto, T., & Halmesmzki, E. (2010). Spousal support for personal goals and relationship satisfaction among women during the transition to parenthood. International Journal of Behavioral Development, 34(3), 229-237.
[13] Christakis, N. A., & Fowler, J. H. (2007). The spread of obesity in a large social network over 32 years. New England journal of medicine, 357(4), 370-379.
[14] Christakis, N. A., & Fowler, J. H. (2008). The collective dynamics of smoking in a large social network. New England journal of medicine, 358(21), 2249-2258.
[15] Leahey, T. M., Kumar, R., Weinberg, B. M., & Wing, R. R. (2012). Teammates and social influence affect weight loss outcomes in a team-based weight loss competition. Obesity, 20(7), 1413-1418.

Benzer yazılar

Mary Cassatt - Summertime

FOMO: Bir Şeyleri Kaçırma Korkusu

Arkadaşlarımızın davet edilmediğimiz buluşmalardan fotoğraflarını görmek ya da işsizken bir arkadaşımızın işe başladığını görmek… Bunlar içine korku salıyor mu? Eğer evetse FOMO’dan muzdarip olabilirsin!

Olgun Bir İlişkiye Nasıl Sahip Olurum?

İlişkinizin ne kadar olgun olduğunu merak ediyorsanız bu yazımıza mutlaka bir göz atın!
Montmartre Nights - Ania Hobson

Aşırı Paylaşım Yapmak

Neden iyi tanımadığımız birine bir anda bir sürü şey anlatmak isteriz? Kuaförümüz neden aile ilişkilerimizi bilir? Aşırı paylaşım yapmanın nedenlerini ele aldık!
Carol in Love - Orchidof Antinous

Seks Bağımlılığı

Aktif bir cinsel hayat seks bağımlılığı anlamına gelmiyor. Dikkat edilmesi gereken nokta: Cinsel hayat sosyal hayatı olumsuz etkiliyor mu?
Mr and Mrs Andrews - Thomas Gainsborough

Bizim için Anlamlı Bir İşte Çalışıyor Olmak

Bizim için anlamlı bir işe sahip olmamız için amaçlarımızın, değerlerimizin ve zevklerimizin işimizle örtüşüyor olması gerekiyor.
The Suburban Legend - Roger Wilkerson

Boşanma Sonrasında Takım Olabilmek

Boşanma sonrası, ebeveynlerin bir takım olarak hareket etmesi ve çocuklarının sürece uyum sağlamalarına destek olmaları geçiş dönemini kolaylaştırıyor.
Fascination, Vienna - Kent Miles (1990)

Affetmek Ne Değildir?

Birisini affettiğimiz zaman aramızdaki ilişki derinden etkileniyor. Peki affetmek nedir ve ne değildir? 5 maddede inceleyelim!
What's in Store for Me in the Direction I Don't Take? - Adam Lupton

Ulaşamadığımız Hedeflerle Nasıl Baş Edebiliriz?

Uzun vadeli ve ulaşılması güç hedefleri gerçekleştirme çabası, her zaman başarıyla sonuçlanmaz. Başarısızlık durumunda ne yapabilirsiniz?
Woman leaning on table (Mujer acodada en mesa) - Olga Sacharoff (1915)

Neden Ulaşamayacağımız Hedefler Belirliyoruz?

Hedef belirlemek bizi motive eder. Fakat bazı hedefler neredeyse ulaşılmazdır. Ulaşılması zor hedefler koymamızın sebebi ve etkileri neler?

Kendimizi Affetmenin 4 Adımı

Kendimizi affetmek neden bu kadar zor? Başkalarına karşı böylesine affedici olurken, konu kendimize geldiğinde neden bu denli acımasızız?

footer