İlişkiler Fizyolojimizi Nasıl Etkiliyor?

Beyzanur Arıcan Dinç

Beyzanur Arıcan Dinç

İlişkiler Fizyolojimizi Nasıl Etkiliyor?

The Siesta - Vincent Van Gogh

The Siesta - Vincent Van Gogh

Dünyaya gelir gelmez, hiç tanımadığımız bu yerde kendimizi bir annenin bebeği, bir ablanın kardeşi ve bir dedenin torunu olmak gibi onlarca ilişkinin içinde buluyoruz. Hayata devam edebilmemiz için birisi tarafından verilecek bakıma olan ihtiyacımız, yakın ilişkiler kurmamızı doğduğumuz andan itibaren kaçınılmaz kılıyor. Bağlanma kuramıyla tanıdığımız John Bowlby'e göre, insanların yakın ilişkiler kurmaya evrimsel olarak doğal bir eğilimi bulunuyor.
relate-banner

Peki yaşam savaşında başkalarıyla ilişki içinde olma gerekliliği sadece bebeklik ve çocukluk dönemiyle mi sınırlı? Kendi başımızın çaresine bakar duruma geldiğimizde artık ilişkilerin bizim için bir anlamı kalmıyor mu? Öyle olduğunu düşünenler için kötü bir haberimiz var: Yapılan araştırmalar bunun tam tersini gösteriyor. İçinde bulunduğu ilişkiler, kişiyi etkilemeye ömür boyu devam ediyor. Dahası, en temel ihtiyaçlarımız bile ilişkilerimizle birlikte şekilleniyor.

Gündelik hayatımızı düzenlemekle sorumlu mekanizma olan biyolojik ritim; uyku-uyanıklık döngüsü, beslenme, hormonların salınımı gibi hayati faaliyetleri kontrol eden bir iç saat görevi görüyor. Metabolizmamızın bu iç saati başta ışık olmak üzere dış faktörlerden de oldukça etkileniyor. Havanın sıcaklığı, yapılan egzersizler ve sosyal tercihlerimiz gibi biyolojik ritmimizin işleyişine etki eden bu faktörlerden birisi, hatta belki de en önemlisi ise yakın ilişkilerimiz.

Araştırmalar, partnerlerin zaman içinde birbirlerinin biyolojik ritmi üzerinde büyük rol oynar hale geldiklerini gösteriyor. Partnerlerin birbirlerinin biyolojik ve davranışsal işleyişlerini düzenlemesi olarak ele aldığımız bu süreç, ilişkilerin etkisinin hayat boyu sürdüğünün bir kanıtı. Hatta bu etkileşim, partnerlerin fiziksel olarak birbirine yakın olmadığı, sadece birbirlerinin akıllarında hayali olarak bulundukları durumlarda bile görülebiliyor.

Uyku-uyanıklık döngüsü, partnerlerin birbirinin hayatında düzenlediği en önemli süreçlerden biri. Partnerimizle birlikte uyuduğumuzda gün boyunca ihtiyaç duyduğumuz güven ve sıcaklığı kolayca sağlayabiliyoruz. Aşağı yukarı aynı saatlerde uyuyan ve uyanan çiftlerin daha uyumlu olduğu, daha az tartışma yaşadıkları, ortak aktivitelere ve cinsel ilişkiye daha fazla zaman ayırdıkları gözlemleniyor. Başka bir araştırmaya göre ise uyku düzenleri partnerleriyle uyum içinde olan kadın katılımcılar, partnerleriyle birlikte geçirdikleri gündelik vakitleri daha kaliteli buluyorlar. Diğer taraftan, ilişkilerdeki fiziksel ve duygusal yakınlık çiftlerin uyku kalitesiyle de yakından ilişkili. Çiftlerin kısa süreli veya kalıcı ayrılıklarda yaşadıkları en büyük sorunlardan birisi uyku problemleri. Kişilerin birbirlerinden ayrıyken deneyimledikleri uykusuzluk veya kalitesiz uyku gibi sorunlar, çiftler yeniden bir araya geldiğinde ortadan kalkıyor.

İlişkilerin fonksiyonlarından bir diğeri de yeme alışkanlıklarımızı düzenlemesi. Eşlerinden ayrı kalan kadınlarda iştah değişimlerine sıkça rastlanıyor. Araştırmalar, boşanmış veya eşini kaybetmiş kişilerde kilo kaybının evlilere oranla daha fazla olduğunu gösteriyor. Boşanmış katılımcıların ise boşanmadan sonraki ilk 6 ayda iştahsızlık ve kilo kaybı rapor ettiği biliniyor. Aynı zamanda, partnerler birlikte yemek yemeyi ilişkide olmalarının bir göstergesi olarak görüyorlar.

Uyku ve beslenme gibi en temel hayati fonksiyonlarımız dahi yakın ilişkilerimizden etkileniyor. Durum böyle iken insanın ilişki kurma ihtiyacını sorgulamak için pek bir sebep kalmıyor da diyebiliriz.

[1] Bowlby, J. (1982 [1969]). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment (2nd ed.). New York, NY: Basic Books.
[2] Hofer, M. A. (1984). Relationships as regulators: A psychobiological perspective on bereavement. Psychosomatic Medicine, 46, 183-197.
[3] Pipp, S., & Harmon, R. J. (1987). Attachment as regulation: A commentary. Child Development, 58, 648-652.
[4] Sbarra, D. A., & Hazan, C. (2008). Coregulation, dysregulation, self-regulation: An integrative analysis and empirical agenda for understanding adult attachment, separation, loss, and recovery. Personality and Social Psychology Review, 12, 141-167.
[5] Selcuk, E., Zayas, V., Günaydin, G., Hazan, C., & Kross, E. (2012). Mental representations of attachment figures facilitate recovery following upsetting autobiographical memory recall. Journal of Personality and Social Psychology, 103, 362-378.
[6] Larson, J. H., Crane, D. R., & Smith, C. W. (1991). Morning and night couples: The effect of wake and sleep patterns on marital adjustment. Journal of Marital and Family Therapy, 17, 53-65.
[7] Hasler, B. P., & Troxel, W. M. (2010). Couples' nighttime sleep efficiency and concordance: Evidence for bidirectional associations with daytime relationship functioning. Psychosomatic Medicine, 72, 794-801.
[8] Diamond, L. M., Hicks, A. M., & Otter-Henderson, K. D. (2008). Everytime you go away: Changes in affect, behavior, and physiology associated with travel-related separations from romantic partners. Journal of Personality and Social Psychology, 95, 385 - 403.
[9] Shahar, D. R., Schultz, R., Shahar, A., & Wing, R. R. (2001). The effect of widowhood on weight change, dietary intake, and eating behavior in the elderly population. Journal of Aging and Health, 13, 186-199.

Benzer yazılar

Kaygı Flört Etmemize Engel Değil

Yüksek düzeyde kaygıya veya kaygılı bağlanma stiline sahip olmak zaman zaman kendimizi sabote etmemize ve geçmişteki olumsuz deneyimlerimize saplanıp kalmamıza sebep olabiliyor. Peki kendimizi sabote etme halinin üstesinden gelmek için neler yapabiliriz?
One Hundred Years of Solitude No.31 - Zhu Zhengming

İlişkisiz, Mutlu, Huzurlu

Herkes romantik bir ilişkiye sahip olmak zorunda mı? Tek başımıza mutlu olmamız mümkün değil mi? Seçilmiş bekarlık kavramıyla tanışın!
Mother and Child by Katie M. Berggren

Aile İçinde Öğrendiğimiz İlişki Modeli Gelecek Romantik İlişkilerimize Nasıl Yansıyor?

Hepimiz ilişki kurmanın farklı yollarını ailemizde öğreniyoruz. Ancak öğrendiğimiz bu yollar her zaman bizi mutlu etmeyebiliyor.

Romantik İlişkiler ve Psikolojik Sağlık

Romantik ilişkiler psikolojik sağlığı nasıl etkiliyor? Bu yazıda psikolojik sağlık ile ilişkiler arasındaki ilişkiyi derledik.
Negro - Cristina Troufa

Tehdit ve Bakım Kaynağı Aynı İnsan Olduğunda - Düzensiz Bağlanma

Bağlanma stillerinin çok popüler olmayan ancak belki de anlaşılmaya en çok ihtiyaç duyan türü: düzensiz bağlanma. Detayları yazımızda.
We Need to Talk About Kevin - Lynne Ramsay (2012)

Bir Anne-Oğul Çatışması: We Need to Talk About Kevin

Hazırlıksız annenin, oğlu Kevin ile bağ kuramamasını anlatan bu film, istenmediğini hisseden çocuğun neler yapabileceğini gösteriyor.
The Meal - Alex Gross (2016)

Bağlanma Stilleri ve Ayrılık Sonrası Davranışlar

Eğer ayrılmayı isteyen ve ilişkiyi bitiren taraf biz değilsek ayrılık sonrası kısa dönemde davranışlarımızı neler belirler?
A Moment! - Holly Warburton

Öpüşmenin Tarihi ve Etkileri

Öpüşmek, midemizde kelebekler uçuran bir deneyim! Neden öpüştüğümüz ve öpüşmenin günümüze nasıl geldiği ise işte bu yazımızda.
İsimsiz

Güvenli Bağlanmayı Anlatan Türkçe Şarkılar

Güvenli bağlanma ile çevremizle daha yakın ilişkiler kuruyoruz. Romantik ilişkilerde güvenli bağlanmayı anlatan Türkçe şarkıları derledik!
How being attached to you felt like sometimes - Laura Miclea

Kaygılı - Kaçıngan Birlikteliği Mümkün mü?

Yüksek seviyede bağlanma kaygısı ve kaçınması ilişkide belli sorunlarla ilişkilendiriliyor. Peki kaygılı ve kaçıngan bağlanan iki kişi bir ilişki sürdürebilir mi?

footer