Güzellik Bakanın Gözünde Midir? - 1

Begüm Yılmaz

Begüm Yılmaz

Güzellik Bakanın Gözünde Midir? - 1

Beauty with Birds - Gautam Sarkar

Beauty with Birds - Gautam Sarkar

Reklamlarda, filmlerde veya insanların ilgisini çekmeye yönelik her türlü araçta bir şekilde insan yüzü ve vücudunun, bunlar arasından da özellikle "çekici ya da güzel" olanların kullanıldığını görüyoruz. Güzellik kavramını ele aldığımızda, tartışmalar genellikle bu kavramın subjektif mi yoksa objektif mi olduğu üzerine dönüyor. Yani, bir taraftan belli başlı güzellik ölçütlerinin var olduğu ve reklamlarda, dizilerde ya da filmlerde özellikle bu ölçütlere sahip kişilerin oynatılıp dizi/filmin izlenme oranlarının artırıldığı düşünülürken diğer taraftan da güzelliğin kişiden kişiye değiştiği, ortak bir güzellik ölçütü olamayacağı fikri savunuluyor. Hatta bunu destekler biçimde gerek Türkçe'de gerekse başka dillerde de var olan bir söylem bile mevcut: "Güzellik, bakanın gözündedir.". Peki böylesine tartışmalı bir konu üzerine yapılmış araştırmalar bize ne söylüyor?
relate-banner

Öncelikle belirtmek gerekir ki araştırmalar her ne kadar belli başlı birtakım özelliklerin, o özelliklere sahip olan insanları daha güzel görmemizi sağladığını söylese de bir insanı nasıl gördüğümüzün ardında birçok faktör yatıyor, örneğin o insana karşı olan hislerimiz. Diyelim ki sevdiğiniz bir insan hakkında onun ne kadar çekici ya da güzel olduğuna dair size birtakım sorular soruluyor. Araştırmalara göre, kişi yüzüne aşina olduğu birini - o kişinin dış görünüşünün evrensel ölçütlere ne denli yakın olup olmadığı fark etmeksizin - onu tanımayan kişilere göre çok daha çekici ya da güzel olarak değerlendiriyor. Başka bir deyişle daha çok vakit geçirdiğimiz biri - ki bu vakit geçirme sadece online dahi olsa - bize diğer insanlardan daha çekici geliyor. Yani güzellik kavramının tek başına objektif olması söz konusu değil!

Güzellik kavramı, her ne kadar bireylere ve kültürlere göre farklılık gösteriyor olsa da örneğin tarihin bir döneminde çok güzel olarak algılanan bir kadının ya da erkeğin günümüzde o kadar da güzel olarak algılanmadığını ve bu durumun kültürler arasında da farklılık gösterdiğini bilsek de araştırmalar bize hemen hemen tüm insanların üzerinde anlaşmış olduğu bir güzellik anlayışının var olduğunu gösteriyor. Bu evrensel güzellik anlayışının evrimsel dayanakları bulunuyor ve bu sebeple bu anlayış zaman içerisinde neredeyse biyolojimize işlemiş hale geliyor.

Kültürlerarası yapılan birçok araştırmada, farklı kültürlerden bireylerin belli bir güzellik anlayışında birleştiği görülüyor. Bu da bize, özellikle yüz güzelliğine bakıldığında insanlar arasında evrensel belli birtakım noktalarda ortak bir güzellik anlayışının var olduğunu gösteriyor. Örneğin, yüzlerin simetrik olup olmaması, kişilerin çekici veya güzel bulunmasında etkili oluyor. Hatta öyle ki katılımcılara tek yumurta ikizlerinin fotoğrafları gösterildiğinde, daha simetrik bir yüze sahip olan kardeş, katılımcılar tarafından daha çekici bulunuyor. Bunun yanında daha ortalama yüzler, yani popülasyondaki insanları daha çok anımsatan ve aşırı karakteristik özellikler taşımayan yüzler de diğer insanlar tarafından daha çekici bulunuyor. Ortalama yüzlerin neden daha çekici algılandığına ilişkin ortaya atılan hipotez ise şu şekilde: İnsanlar, daha karakteristik bir yüze sahip olan kişilerin hasarlı bir genotipe sahip olabileceği düşüncesini geliştirmeye yatkınlar. Kadın ve erkek yüzleri ayrı ayrı incelendiğinde ise daha feminen kadın yüzleri katılımcılar tarafından daha çekici bulunuyor, fakat aynı çalışma erkekler için yapıldığında maskülen suratların erkeklerin çekiciliğini arttırdığına dair tam olarak bir bulgu yok.

Söz konusu insan yüzünün algılanması olduğunda araştırmalar çekicilik konusunda belli birtakım noktaların doğuştan geldiğini, güzellik kavramının tamamı ile toplumsal bir oluşum olmadığını ortaya koyuyor. Fakat kimi çekici bulduğumuz tamamen bu doğuştan gelen ölçütlerle sınırlı değil. Yani hiçbir insan ideal partnerinin nasıl gözükmesi gerektiği konusunda kafasında belli başlı bir yüz/vücut yapısı ile doğmuyor. Aksine bu, deneyimlerle ve kişisel zevklerle şekilleniyor. Örneğin, kendimize ve aile bireylerimize benzeyen insanları daha çekici bulabiliyoruz. Güzellik kavramı konusunda daha fazla bilgi almak için bu konu hakkındaki diğer yazımızı da okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar!

[1] Zajonc, R. B. (1968). Attitudinal effects of mere exposure. Journal of personality and social psychology, 9(2p2), 1.
[2] Reis, H. T., Maniaci, M. R., Caprariello, P. A., Eastwick, P. W., & Finkel, E. J. (2011). Familiarity does indeed promote attraction in live interaction. Journal of personality and social psychology, 101(3), 557.
[3] Little, A. C., Jones, B. C., & DeBruine, L. M. (2011). Facial attractiveness: evolutionary based research. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 366(1571), 1638-1659.
[4] Langlois, J. H., Kalakanis, L., Rubenstein, A. J., Larson, A., Hallam, M., & Smoot, M. (2000). Maxims or myths of beauty? A meta-analytic and theoretical review. Psychological bulletin, 126(3), 390.
[5] Perrett, D. I., Burt, D. M., Penton-Voak, I. S., Lee, K. J., Rowland, D. A., & Edwards, R. (1999). Symmetry and human facial attractiveness. Evolution and human behavior, 20(5), 295-307.
[6] Mealey, L., Bridgstock, R., & Townsend, G. C. (1999). Symmetry and perceived facial attractiveness: a monozygotic co-twin comparison. Journal of personality and social psychology, 76(1), 151.
[7] Thornhill, R., & Gangestad, S. W. (1993). Human facial beauty. Human nature, 4(3), 237-269.
[8] Thornhill, R., & Gangestad, S. W. (1993). Human facial beauty. Human nature, 4(3), 237-269.
[9] Perrett, D. I., Lee, K. J., Penton-Voak, I., Rowland, D., Yoshikawa, S., Burt, D. M., & Akamatsu, S. (1998). Effects of sexual dimorphism on facial attractiveness. Nature, 394(6696), 884.
[10] Fraley, R. C., & Marks, M. J. (2010). Westermarck, Freud, and the incest taboo: does familial resemblance activate sexual attraction?. Personality and Social Psychology Bulletin, 36(9), 1202-1212.

Benzer yazılar

Raımundo de Madrazo y Garreta, Masqueraders

“Hadi Beni Güldür Biraz!”

Araştırmalar mizahın partner seçiminde yer alan faktörlerden biri olduğunu gösteriyor. İyi bir mizah anlayışına sahip olmak, insanları daha çekici kılıyor

Acilen Sevgili Aranıyor!

Online dating uygulamalardan tanıştığımız kişileri çok hızlı bir şekilde tanıyıp ardından hemen buluştuğumuz bu dönemin artıları ve eksileri neler olabilir?
Ron Hicks,

Arkadaştan Romantik Partner Olur Mu?

Arkadaşıma romantik hisler beslemeye başlamam normal mi? Bu durum bir yere varır mı? Varırsa sağlıklı bir ilişki sürdürebilir miyiz? Tüm bu soruların cevapları yazımızda!
Bombay Sapphire - Holly Warburton

Romantik İlişkilerde Hayal Kırıklığı

“Gerçek yüzünü nasıl daha önce görmedim? Ben bu insana mı aşık olmuşum?” cümleleri tanıdık geliyor mu? İlişkilerde yaşadığımız hayal kırıklığını ele aldık.
Front Seat Romance - Joseph Lorusso

Mizahın İlişkideki Yeri

Gerçekten bizi güldüren insanlardan mı hoşlanırız? Mizahın farklı türleri neler? Birlikte gülebilmek ilişkileri nasıl etkiler? Cevapları yazımızda!
İsimsiz- Anne-Sophie Tschiegg

Bir İnsanı Çekici Kılan Nedir?

Bir insandan etkilenmemizde birçok farklı sebep rol oynayabiliyor. Bir insana bakıp “Ne kadar çekici!” dememizi sağlayan özellikler neler?
Never Lettin Go - Cbabi Bayoc

İlk Aşk veya İlk Nefret: Babalar Ve Kızları

Kız çocuklarının babalarıyla kurdukları ilişkinin partner seçimlerine, vücut algılarına ve cinselliklerine yansımalarını inceliyoruz.
Memories Smell Like Flowers - Ivan Alifan

Çekici Olmanın Kokumuzla Bir İlgisi Var!

Daha önce birilerini yalnızca kokusu sebebiyle çekici bulduğunuzu hissettiniz mi? Nedenini bu yazıdan öğrenebilirsiniz!
No Name - Carol Marine

Ayrı Dünyaların İnsanları Bir İlişkide Mutlu Olabilirler mi?

Partnerlerin benzerlik ve farklılıklarının, ilişkileri üzerinde olumlu ya da olumsuz etkileri olabiliyor. Bu etkiler neye göre değişiyor?
Virgin and Child with Saint Catherine of Alexandria- Anthony van Dyck (1630)

Doğum Sonrası Depresyonu Yaşayan Partnere Destek Olma

Depresyonda olan birisiyle yaşamak zor olabiliyor, hele de evde bebek varsa. İşte doğum sonrası depresyondaki birine destek olmanın yolları!

footer