John Bowlby tarafından geliştirilen Bağlanma Teorisi'ne göre bağlanma stilimiz erken çocukluk döneminde şekilleniyor ve edindiğimiz bu stilin, yetişkinlik döneminde ilişkilerimizi nasıl yaşadığımız üzerinde büyük bir etkisi oluyor. Güvenli bağlanan çocuklar, yetişkinlikte kurdukları ilişkilerde diğer insanlarla yakınlık ve bağlılık kurma konusunda bir problem yaşamıyor ve yakın oldukları insanlara sırtlarını dayadıklarında kendilerini rahat ve güvende hissedebiliyorlar. Kaygılı bağlanan kişiler ise karşılarındaki kişiyi kaybetme korkusunu daha yoğun bir biçimde yaşıyor ve bir an önce kuracakları yakınlığın bunu engelleyebileceğini düşünüyorlar. Bu sebeple bu çocuklar büyüdüklerinde romantik ilişkilerinde ya da arkadaşlık ilişkilerinde karşılarındaki insanla yakınlığın kurulabilmesi için yeterince vakit geçirmeden kendi hayatları ile ilgili çok fazla bilgi paylaşıyorlar. Kaçınmacı bağlanma stiline sahip kişiler ise kaygılı bağlanmanın tam tersine, biriyle yakınlık kurmaktan çekiniyor ve bunun en ufak bir sinyalini görmek dahi bu kişilerin kendilerini geri çekmesine sebep olabiliyor. Bağlanma stillerimizin yakın ilişkilerimize olan etkisi ve bütün bunların erken çocukluk döneminde şekillendiği yadsınamaz fakat onları asla değiştirilemez kaderlerimiz olarak kabullenmek ne kadar doğru?


Araştırmalar bazı insanların bağlanma stilinde gerçekten de zaman içerisinde çok fazla değişim olmadığını gösteriyor. Güvenli bağlanan kişilerin daha uzun süreli ve stabil romantik ilişkileri olduğu görülürken kaçınmacı bağlanma stiline sahip kişilerin sadece romantik ilişkilerinde değil, diğer yakın ilişkilerinde de genelde olumsuz duyguları daha yoğun hissettiği görülüyor. Fakat son zamanlarda yapılan araştırmalar bağlanma stilimizin hayatımızın sonuna kadar kaderimiz olmadığı konusunda umut vadediyor. 70 heteroseksüel çiftin katılımıyla gerçekleştirilen bir deneyde ilişkileri hakkındaki anketleri tamamladıktan sonra çiftlerin yarısının aralarındaki yakınlığı artıracak etkinliklere katılması sağlanıyor. Buna göre, partnerler birbirlerine hayatları ile ilgili "hatırladığında seni en çok utandıran anın ne, uzun süredir hayalini kurduğun bir şey var mı" gibi sorular soruyorlar ya da birlikte yogaya katılıyorlar. Çiftlerin diğer yarısı ise daha az kişisel soruların sorulduğu bir konuşma geçiriyorlar ve aktivitelere bireysel olarak katılıyorlar. Bu süreçler tamamlandıktan sonra çiftlerden ilişkilerini yeniden değerlendirmeleri isteniyor. Kaçınmacı bağlanma gösteren kişilerin ilişkileri hakkında daha olumlu düşünmeye başladığı görülüyor. Üstelik bu olumlu değişimleri görebilmek için her zaman -birlikte yoga yapmak- gibi fiziksel olarak efor harcamanız gereken şeyleri yapmanız gerekmiyor. Uzun süredir ilişki yaşayan 67 çiftin 3 haftalık süre ile tuttukları günlükleri inceleyen araştırmacılar, partnerleri onların ne söylediğiyle gerçekten ilgileniyor göründüklerinde ya da kendilerini seviliyor hissettiklerinde dahi kaçınmacı bağlanan kişilerin ilişkiye bakış açısında değişiklikler olduğunu görüyor. Üstelik bunu sağlamak için karşınızdaki kişi için dağları delmenize, çölleri aşmanıza da gerek yok. Yapılan bir araştırma ilişkideki güzel anılar üzerine düşünmenin bile kaçınmacı bağlanan kişilerin ilişkiye dair kaygılarını azalttığını gösteriyor.

Çocuklukta şekillenen bağlanma stilimizde nasıl bakımımızı sağlayan bağlanma figürümüz etkili oluyorsa yetişkinlikte de partnerimiz ya da en yakın arkadaşlarımız gibi bağ kurduğumuz, en yakınımızdaki insanlar bunu etkiliyor. Bu insanlar hayattaki güvenilir limanlarımız olabilecekleri gibi ne yazık ki stres kaynaklarımız haline de gelebiliyorlar. Güvenli bağlanan birinin arkadaşları tarafından sürekli maruz bırakıldığı zorbalık güvenli bağlanmaya zarar verirken sadakat içerdiğini gördüğümüz, güçlü arkadaşlıklar kaygılı ya da kaçınmacı bağlanma stilimizi güvenli bağlanma yönünde değiştirebiliyor. Ayrıca sürekli olarak bağ kurduğu insanlar tarafından terk edilen, ihtiyaç duyduğu herhangi bir zamanda onlara ulaşamayan bir kişi için bağlanma stilini değiştirmek, bağlanma figürleri bir var bir yok olan kişilerden çok daha zor oluyor.

Bir çocuk yetiştirirken yanında ihtiyaçlarına cevap veren, tökezlediği anda ulaşabileceği, ona değer veren birinin olması çocuğun yetişkinlikte kuracağı ilişkileri etkiliyor. Fakat burada kesin bir denklemden bahsetmek mümkün değil. Çocukluk döneminde deneyimledikleriniz kaderiniz olmayabilir. İlişkilerinizi güvenli bağlanan kişiler kadar rahatlıkla kuramasanız da güçlü bir arkadaşlık ilişkisi ya da romantik ilişki ile güven duyabilir, size deneyimletilenin aksine bağlanma figürlerinize ihtiyaç duyduğunuz anlarda ulaşabileceğinizi gördüğünüz ve buna içtenlikle inandığınız ilişkiler yaşayabilirsiniz.