Yakın ilişkilerde destekleyici olan davranışları, başkalarının ihtiyaçlarını, arzularını, amaçlarını ve endişelerini açıklayan süreç genel olarak duyarlılık olarak adlandırılıyor. Romantik ilişkide partnerimizden beklentilerimizin başında şüphesiz ki bizi anlaması ve desteklemesi geliyor. Bunun yanı sıra partnerimizle ilgili arzularımız, düşüncelerimiz, ihtiyaçlarımız ve bunları yansıtma şeklimiz de ilişkilerimiz üzerinde önemli bir role sahip. Tam da bu bağlamda karşımıza algılanan partner duyarlılığı kavramı çıkıyor. Algılanan partner duyarlılığı; ihtiyaçlarımız, duygularımız ve düşüncelerimizin partnerimiz tarafından ne kadar anlaşıldığı ve desteklendiğine ilişkin algılarımızı ifade ediyor.
Algılanan partner duyarlılığının hem kendi yaşantımıza hem de romantik ilişkimize önemli olumlu etkileri olduğunu görüyoruz. Araştırmalara göre, partnerden algılanan duyarlılığın yüksek oluşu fiziksel sağlığı, yakınlık kurmayı, iyilik halini ve hatta uyku kalitesini bile olumlu yönde etkiliyor. Literatürde yer alan birçok araştırma, algılanan partner duyarlılığının iyilik hali üzerinde önemli pozitif etkileri olduğunu gösteriyor. Örneğin, 10 yıldan fazla süre ile 2 bin evli yetişkin ile yapılan boylamsal bir araştırmada bireylerin iyilik hali düzeylerindeki değişimler inceleniyor. Sonuçlar, algılanan partner duyarlılığının (partner tarafından önemsenmek, takdir edilmek ve anlaşıldığına inanma derecesi) çiftlerin 10 yıl sonraki iyilik hallerinde bile artışa neden olduğunu gösteriyor. Yani, partnerimiz ile ilişkimiz sadece 'içinde bulunduğumuz an'daki iyilik halimizi değil, uzun vadede hissettiğimiz iyilik halini de önemli ölçüde etkiliyor.
Öte yandan, partner duyarlılığı partnerimizle olan yakınlığın kurulmasında ve geliştirilmesinde de önemli bir yere sahip. Araştırmacılar; partnerlerinden ihtiyaçlarına, isteklerine ve duygularına cevap aldığını hisseden kişilerin partnerlerine olan yakınlıklarının bu durumdan etkilendiğini öne sürüyor. Bir grup yetişkinle yapılan bir araştırma, ilişkide her iki tarafın da kendini açmasının kişilerin birbirlerini daha duyarlı görmelerine ve aralarındaki yakınlığın artmasına katkıda bulunduğunu gösteriyor. Görüldüğü üzere partnerimiz tarafından anlaşıldığımızı, kabul edildiğimizi ve önemsendiğimizi hissetmek ilişkimizi olumlu yönde etkiliyor. Öte yandan, partnerleri tarafından ihtiyaçlarının anlaşıldığını ve değer gördüğünü hisseden bireyler, ilişkilerinde daha fazla cinsel istek duyuyor ve bunu da yakınlığın geliştirilmesinde bir yol olarak görüyorlar. Bunun tam tersine partnerlerinin ihtiyaçlarına duyarlı olmadığını düşünenler ise cinsel olarak partnerlerine daha uzak hissederek ilişkiden kaçınma eğilimi gösterebiliyorlar.
İlişkilerimizde her ne kadar partnerimiz tarafından sevildiğimizi biliyor ya da hissediyor olsak da, bazen sadece bunu hissetmek ilişkimizi sürdürmek için yeterli olmayabilir. Hatta zaman zaman ilişki içerisinde anlaşıldığını hissetmek, sevildiğini hissetmekten daha değerli olabiliyor. Peki partnerimize aslında onu anladığımızı, önemsediğimizi ve ihtiyaçlarına karşı duyarlı olduğumuzu nasıl hissettirebiliriz?
Tam da bu noktada size birkaç önerimiz olacak!
Öncelikle, yapılabilecek en önemli şeylerden biri partnerimizi gerçekten anladığımızı ona doğru bir şekilde hissettirmek. Bunu göstermenin en iyi yollarından biri ise partnerimizin duygu ve düşüncelerini yargılamadan dinlemek ve kabul etmekten geçiyor. Böylece, anlaşıldığını ve yargılanmadığını hisseden partnerinizle aranızdaki iletişimin güçlendiğini ve partnerinizin alternatif bakış açılarını daha kolay değerlendirdiğini görebilirsiniz. Öte yandan, empatinin de oldukça etkili bir yol olduğunu söylemek yanlış olmaz. Empati, sadece romantik ilişkileri değil, bütün yakın ilişkileri bir arada tutan bir kavram. Empati kurarak partnerimizin bakış açısını daha iyi görebiliyoruz ve onu daha iyi hissedebiliyoruz, bu da karşımızdaki kişiyi daha kolay anlamamızı sağlıyor.
Partner ile iletişim kurarken onu dinlemeden kendi fikirlerinizi söylemek, onun ne hissettiğini anlamanıza bir engel oluşturuyor ve tarafınızca onaylanmadığını hissettiriyor. Başka bir ifade ile bu iletişim şekli yüzünden ilişkide her iki taraf da gerçekten "sesinin duyulduğunu" hissedemiyor. Bu durumdan kaçınmanın yollarından biri ise özellikle gergin geçen bir sohbet esnasında partnerinizin söylediklerine cevap vermekten çok, onun hissettiklerini ve düşüncelerini empatik bir şekilde anlamaya çalışmaktan geçiyor. Bu sayede ilişkinizin daha sağlıklı bir biçimde büyüdüğünü, geliştiğini ve derinleştiğini görebilirsiniz. Partnerden algılanan duyarlılığı arttırmanın bir diğer yolu ise partnerinizin söylediklerini kendi cümlelerinizle ona özetlemek. Partnerinize iyi bir dinleyici olduğunuzu, o sırada tüm dikkatinizin onun üzerinde olduğunu, onu önemsediğinizi ve onayladığınızı göstermek için bu yöntemin oldukça etkili olduğunu söyleyebiliriz. Partnerinize önemsendiğini ve anlaşıldığını hissettirmek sizden algıladığı duyarlılığı da arttıracaktır.
İşte cümlelerinize başlarken kullanabileceğiniz bazı örnekler:
"Anladığım kadarıyla, sen …"
"Seni duyuyorum. Görünüşe göre…"
"Bakalım söylediklerini doğru anlamış mıyım…"
Burada kurduğunuz cümleler tam olarak partnerinizin aslında söylemek istediği şeyler değil ise partnerinize sizi düzeltme fırsatı vermeyi de ihmal etmeyin.
Sonuç olarak partnerimizden algıladığımız duyarlılığın ilişkimize hem kısa hem de uzun vadede birçok etkisi olduğu açıkça ortada. Üstelik partnerimizin bizi anladığını ve desteklediğini bilmek sadece içinde bulunduğumuz ilişkiyi değil, kişisel yaşamımızı da önemli ölçüde etkiliyor. O halde, bu yazıyı okuduktan sonra partneriniz tarafından gerçekten anlaşıldığınızı, önemsendiğinizi ve onaylandığınızı hissedip hissetmediğiniz ve sizin onu ne kadar duyabildiğiniz üzerine tekrar düşünmeye ne dersiniz?
