Romantik ilişkiler kimi zaman aldatma gibi hoş olmayan tecrübeler de barındırabiliyor. Peki aldatmayı nasıl tanımlıyoruz? Günlük konuşmalarda aldatma, ilişki içerisindeki kişinin partnerinin dışında biriyle cinsel birliktelik yaşaması anlamında kullanılıyor. Fakat aldatmayı sadece cinsel birliktelik ile sınırlamak mümkün mü? Literatürde aldatma ilişkinin dışında kalan bir kişiyle gizlice yaşanan romantik ya da cinsel her türlü aktiviteyi içeriyor. Bu ikinci ilişki direkt temas ile ya da online olarak sürdürülebiliyor. Bu genel tanıma rağmen ilişkiden ilişkiyi aldatılma durumu değişiklik gösterebiliyor çünkü burada daha çok ilişkideki kişilerin aldatmayı nasıl tanımladığı önem taşıyor. Örneğin, bir çift için başka biriyle mesajlaşmak dahi aldatma sayılırken başka bir çift bunu sorun olarak görmeyebiliyor. Bu konuda partnerlerin birbirlerinin aldatma tanımları üzerinde anlaşmaları büyük önem taşıyor.
Araştırmalara göre, insanların %90'ı aldatmayı kötü bir davranış, %65'i ise affedilmeyecek bir davranış olarak görüyor. Fakat aldatan ve aldatılan sayısı da bir o kadar fazla. Amerika'da yapılan bir araştırmada erkeklerin %20'si, kadınların ise %13'ü partnerlerini aldattıklarını belirtiyorlar. Aldatma üzerine yapılan çalışmalar, üç çeşit aldatma üzerine yoğunlaşıyor:
Anlaşmalı aldatma durumlarında, partnerlerden biri ya da her ikisi de başka ilişkiler de yaşayabiliyorlar. Ana ilişki dışında yaşanan bu ikincil ilişkiler asıl ilişkiyi tamamlayıcı bir rol oynuyorlar. Partnerlerin bilgisi dahilinde yaşanan bu durum tam bir aldatma sayılmadığı için ilişkide bir sorun teşkil etmiyor.
Duygusal aldatmada ise aldatmanın temel bir amacı oluyor: kişinin kendisini daha iyi hissetmesi. Bu tarz aldatmalarda ya ilişkinin kendisinde ya da aldatan partnerin hayatında birtakım sorunlar olduğu için aldatan kişi bu sorunların yarattığı negatif duygulardan bu şekilde kurtulmayı umuyor. Asıl ilişkideki zamanla azalan heyecanın yeri yeni insanlarla tanışmanın verdiği heyecan ile doldurulmaya çalışılıyor.
Durumsal aldatma ise en sık yaşanan ve belki de en yıkıcı aldatma türü olarak biliniyor. Bu aldatmanın yaşandığı ilişkilerde ortada gözle görülür hiçbir sorun olmayabiliyor. Partnerlerin ilişkilerinin gayet yolunda olduğu durumlarda dahi yaşanabilen bu tarz aldatmalar fırsatçı aldatma olarak da adlandırılıyor. Çünkü yaşanan ikincil ilişki tamamen fırsatların değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkıyor. Yine de durumsal aldatmayı aldatmayı tetikleyen bazı durumlar olduğu biliniyor: yeni bir ortama girmek, seyahat etmek, alkol tüketmek ve genel olarak fizyolojik olarak uyarılmış olmak (örneğin; nabzı yükseltebilecek bir eylem gerçekleştiriyor olmak). Yeni kişilerle tanışmayı, onları çekici bulmayı ve dürtüsel hareket etmeyi tetikleyebildiği için bu faktörlerin birleşmesi durumsal aldatma eylemine zemin hazırlayabiliyor. Aldatma tekrar eden bir davranışsa genellikle durumsal aldatma ilişkide ortaya çıkan ilk aldatma biçimi oluyor ve daha sonra romantik aldatmalar görülüyor.
Aldatmanın nedenleri üzerine birçok teori bulunuyor. Örneğin, sosyal normlar perspektifine göre, eğer bir insanın çevresinde aldatmaya karşı toleranslı ve/veya halihazırda partnerlerini aldatan insanlar bulunuyorsa o kişi de aldatmaya yatkın olabiliyor. Evrimsel perspektif ise erkeklerin kadınlara göre aldatmaya daha meyilli olduğunu söylüyor. Bu perspektife göre kolay bir şekilde sperm üreten erkeklerin soyunu devam ettirme isteğiyle birden fazla kadınla birlikte olmak istemesi çok da şaşırtıcı bir durum değil. Evrimsel perspektifin pek de konuşulmayan başka bir önermesi ise kadınların aldatması ile ilgili: Kadınlar partnerlerini aldatırken evrimsel olarak daha iyi bir seçeneği tercih ediyorlar. Yani partnerlerini fiziksel olarak daha çekici ya da sosyal statü olarak daha üstün olan bir erkekle aldatıyorlar. Son olarak yatırım perspektifinin bakış açısı ise oldukça basit: Kaybedecek ne kadar çok şeyin varsa aldatmadan o kadar fazla uzaklaşıyorsun. Kişinin ilişkisine yaptığı maddi ve manevi yatırımlar ne kadar fazlaysa partnerini aldatma ihtimali de o kadar düşüyor.Aldatma ne olursa olsun yıkıcı bir eylem ve özellikle aldatılan partner için çok sancılı bir süreç. Aldatma davranışını daha yakından incelediğimiz Kim Ne Zaman ve Neden Aldatıyor yazısını okuyarak bu konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
[1] Fincham, F. D., & May, R. W. (2017). Infidelity in romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 13, 70-74. [2] Negash, S., Cui, M., Fincham, F. D., & Pasley, K. (2014). Extradyadic involvement and relationship dissolution in heterosexual women university students. Archives of Sexual Behavior, 43, 531-539. [3] Pittman, F. (1989). Private lies: Infidelity and the betrayal of intimacy. New York, NY: W.W. Norton & Company. [4] Buunk, B., & Bakker, A. (1995). Extradyadic sex: The role of descriptive and injunctive norms. Journal of Sex Research, 32, 313-318. [5] Buss, D. (1998). Evolutionary psychology. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon. [6] Rusbult, C.E., Drigotas, S.M., & Verette, J. (1994). The investment model: An interdependence analysis of commitment processes and relationship maintenance phenomena. In D. Canary & L. Stafford (Eds.), Communication and relational maintenance (pp. 115-139). San Diego: Academic Press.
Benzer yazılar
İlişkide Sadakatsizlik Yaşanması
Romantik ilişkilerin sonunu getiren en temel sebeplerden biri olan sadakatsizlik nasıl gerçekleşir? Herhangi biri aldatılmaktan sorumlu olabilir mi?
Açık İlişkilerde ve Tek Eşli İlişkilerde Aldatmaya Bakış
Sarılmak, mesajlaşmak veya öpüşmek... Neyin aldatma olduğu ilişkiden ilişkiye değişebiliyor. Çok eşli ilişkilerde aldatma nasıl tanımlanıyor?
Kardeşler Arasındaki Çatışmalarda Ebeveynin Rolü
Çocuklarınız tartışırken arasına girmeli misiniz, yoksa kendi hallerine bırakmak ilişkileri adına daha mı sağlıklı? Cevabı yazımızda!
Gaslighting Mağduru Olabilir Misiniz?
"Hayır yanlış hatırlıyorsun.", "Öyle bir şey yaşanmadı." Bu cümleler tanıdık geliyor mu? Eğer öyleyse gaslighting'e uğruyor olabilirsiniz.
"Hayır" Diyebilme Rehberi: İlişkilerde Sınırlar
İlişkilerimizde "hayır" diyebilmek ve sınır koymak hem bize hem ilişkimize iyi geliyor. Sınır koymayı nasıl başarabiliriz?
Aldatılmanın Psikolojisi
Aldatılmak beynimizin fiziksel acı yaşadığımızda aktifleşen bölgesini devreye sokuyor. İşte ihanet bizde öyle derin bir yara bırakıyor!
Çekici insanlara bakmak sadakatsizlik göstergesi midir?
Bir ilişki içerisindeyken başka birini beğenmek, partnerimizi artık daha az sevdiğimizi mi gösterir? Peki ya bu sadakatsizlik midir?
Kim, Ne Zaman ve Neden Aldatıyor?
Aldatmalar en çok hangi mevsimde görülür? Kadınlar mı yoksa erkekler mi daha sık aldatır? Peki ya bir insan neden aldatır?
Ebeveynlerimizin aldatma davranışı bizi etkiler mi?
Ebeveynlerimizin birbirini aldatma davranışında bulunduğunu bilmek ya da öğrenmek, bizim de bu davranışı göstermemize neden olur mu?
Habersizce Terk Edilmek: Ghosting
Bir sabah uyandınız, bir bakmışsınız terk edilmişsiniz! Ghosting nedir ve kişiye nasıl hissettirir tüm detaylarıyla yazımızda.
İnternet sitemizde deneyiminizi iyileştirmek ve kişiselleştirmek amacıyla ve kullanımlarınızın istatistiksel analizi için bazı çerezler (3. taraf çerezler dahil) kullanıyoruz. Bu çerezlerin kullanımını onaylamak için Çerezleri Kabul Et tuşuna basın. Daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.