Prezervatif Kullanımına Etki Eden Faktörler

yer tutucu

İlayda Dursun

Prezervatif Kullanımına Etki Eden Faktörler

Make Love Not War - Beata Czyzowska

Make Love Not War - Beata Czyzowska

Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 65 milyon insan cinsel yolla bulaşan hastalıklarla boğuşurken, her sene 15 milyon yeni zührevi hastalık vakası ortaya çıkıyor. Bunun yanında, istenmeyen hamilelikler ve doğum sırasındaki komplikasyonlar, 15-19 yaş aralığındaki düşük ve orta gelirli kadınların birincil ölüm sebebi. İstenmeyen veya planlanmayan gebeliklere ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı izlenebilecek en iyi tutumun korunma yöntemlerini kullanmak olduğu aşikar. Erkek prezervatifi de hem ulaşılabilirliğinin yüksek olması hem fiyatlarının görece uygun olması sebebiyle en çok tercih edilen korunma yöntemleri arasında. İstenmeyen gebelikleri önleyebilmesinin yanı sıra, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon ve hastalıkları önleyebilen tek korunma yöntemi olduğu için de kullanımı sosyal toplum kuruluşları, vakıflar ve devlet tarafından arttırılmaya çalışılan prezervatifi kullanmama sebepleri arasındaysa şunlar var: satın almaya utanma, maddi olarak karşılayamama, alkol ve madde kullanımı, partnerle prezervatif kullanma konusunu konuşamamak, partnerden yeterli desteği görememek, olası riski azımsamak, partnerin HIV pozitif olmadığını düşünmek, prezervatiflere duyulan ihtiyacı küçümsemek veya bir başka korunma metodunu kullanmak.
relate-banner

Korunma yöntemi kullanma davranışı bireysel, ailevi, toplumsal, kültürel ve arkadaş çevresi ile ilişkili birçok faktörden etkilenebiliyor. Cinsel aktiviteler daha çok cinsel partner(ler) ile yaşandığı için korunma davranışını incelerken bireyler arası faktörlere odaklanmak gerekiyor ve partnerlerin cinsellik konusunda sözel iletişim kurabilmeleri de bu faktörlerden bir tanesi. Bir partnerle güvenli seksi tartışabilme ve bu konuda birlikte karar verebilme becerisi ilişkideki cinsel iletişimi belirliyor. Bireyler arası bir düzlemde duran cinsellikte cinsel konuları tartışabilmek ciddi bir öneme sahip. Birçok çalışma, partnerlerin cinsel iletişimi ile prezervatif kullanımı arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. İletişimde olmak, aynı zamanda partnerlerin birbirlerinin cinsel geçmişlerini de öğrenmelerine olanak sağlıyor. Bu da olası bir riskin farkına varabilmeye ve bunun neticesinde yüksek riskli bir partnerle cinsel ilişkiye girmemeyi seçmeye ya da prezervatif kullanmaya olanak sağlıyor. Partnerin geçmişi hakkında yeterli bilgiye sahip olunmadığı durumlarda ise bireyler partnerin risk taşıyıp taşımadığına kişilik özellikleri, dış görünüş, sosyal çevresi gibi daha az geçerli ve daha az güvenilir ipuçlarıyla karar veriyorlar.

Partner ile kurulan sağlıklı cinsel iletişimin yanında ilişkinin statüsü de prezervatif kullanımını belirleyen başka bir bireyler arası faktör. Bazı çalışmalar ciddi (stable) ilişkilerde prezervatif kullanımının daha fazla ve düzenli olduğunu bulurken, bazı çalışmalar da tam tersine geçici (casual) ilişkilerde prezervatif kullanımının daha fazla ve düzenli olduğunu buluyor. Her iki bulgunun da geçerli destekleyici sebepleri mevcut. Ciddi ilişkilerde seks daha planlı bir aktivite olabileceği ve partnerler arasında olumlu hisler ve güvenin varlığından söz edilebileceği için korunma üzerine önceden konuşmak ve karar vermek daha kolay ve olası. Örneğin, 2004 yılında yapılan bir çalışmaya göre, çift olmaya daha meyilli partnerlerin korunma üzerine konuşma eğilimi diğer çiftlerden daha fazla. Diğer bir yandan, geçici ilişkilerde partneri riskli görme eğilimi daha fazla ve bu risk algısı da bireyleri korunma yöntemlerini kullanmak gibi önlemler almaya daha çok teşvik ediyor. Araştırmacılar, geçici ilişkilerde daha düzenli ve sık korunan bireylerin partnerlerine daha az bağlı olabildiğini ve daha az güvenebildiğini de belirtiyorlar.

Düzenli prezervatif kullanmak, planlanmamış gebeliklerden ve zührevi hastalıklardan korunmak için izlenebilecek en etkili yollardan biri. İlişkimizin türünün prezervatif kullanımımıza bir etkisi olup olmadığı araştırmacıların üzerinde çalışmaya devam ettikleri ve henüz net bir cevabı olmayan bir konuyken partnerimizle cinsel konularda konuşmanın korunma yöntemlerini kullanma kararında önemli bir teşvik olabildiğini biliyoruz.

[1] Noar, S. M., Carlyle, K., & Cole, C. (2006). Why communication is crucial: Meta-analysis of the relationship between safer sexual communication and condom use. Journal of Health Communication, 11(4), 365-390.
[2] Chandra-Mouli, V., McCarraher, D. R., Phillips, S. J., Williamson, N. E., & Hainsworth, G. (2014). Contraception for adolescents in low and middle income countries: needs, barriers, and access. Reproductive Health, 11(1), 1.
[3] Colquitt, C. W., & Martin, T. S. (2017). Contraceptive methods: A review of nonbarrier and barrier products. Journal of Pharmacy Practice, 30(1), 130-135.
[4] Bauman, L. J., & Berman, R. (2005). Adolescent relationships and condom use: Trust, love and commitment. AIDS and Behavior, 9(2), 211-222.
[5] Kirby, D. (2007). Emerging answers: Research findings on programs to reduce teen pregnancy and sexually transmitted diseases. Washington, DC: National Campaign to Prevent Teen and Unplanned Pregnancy.
[6] Noar, S. M. (2007). An interventionist's guide to AIDS behavioral theories. AIDS Care, 19, 392-402. doi:10.1080/09540120600708469
[7] Widman, L., Noar, S. M., Choukas-Bradley, S., & Francis, D. B. (2014). Adolescent sexual health communication and condom use: a meta-analysis. Health Psychology, 33(10), 1113.
[8] Whitaker, D. J., Miller, K. S., May, D. C., & Levin, M. L. (1999). Teenage partners' communication about sexual risk and condom use: The importance of parent-teenager discussions. Family Planning Perspectives, 117-121.
[9] Ford K, Rubinstein S and Norris A. (1994) Sexual behavior and condom use among urban, low-income, African American and Hispanic youth, AIDS Education and Prevention, 6(3), 219-229.
[10] Ryan, S., Franzetta, K. and Manlove, J. (2003) (23 October 2007) Characteristics of teens' first sexual partner, Retrieved from:<http://www.teenpregnancy.org/works/pdf/Science_Says_5_fi[11] Manning, W. D., Flanigan, C. M., Giordano, P. C., & Longmore, M. A. (2009). Relationship dynamics and consistency of condom use among adolescents. Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 41(3), 181-190.

Benzer yazılar

Winslow Homer – On the Stile

Romantik İlişkilerde Takım Olabilmek: Ortak Hedefler

Aşk ve uyum mutlu bir romantik ilişki için önemli olsa da ortak ilişki hedefleri belirlemek, güçlü ve sürdürülebilir bir ilişkiye sahip olmamızda önemli bir rol oynuyor.
Domenico Ronca – Jealousy

Kıskançlık romantik ilişkiler için sağlıklı olabilir mi?

Kıskançlık doğru zamanda ortaya çıktığında ve doğru yönetildiğinde romantik ilişkilerimizdeki tatmini, güveni ve bağlılığı artırabiliyor.
Muhammad Suleman - Souls of Sunshine

Kendimizle ilişkimiz romantik ilişki memnuniyetimizi olumlu etkiliyor!

Öz şefkat, duygusal zeka ve farkındalık gibi kendimizle olan ilişkimize dair kavramlar romantik ilişki memnuniyetimize etki edebiliyor.
Raımundo de Madrazo y Garreta, Masqueraders

“Hadi Beni Güldür Biraz!”

Araştırmalar mizahın partner seçiminde yer alan faktörlerden biri olduğunu gösteriyor. İyi bir mizah anlayışına sahip olmak, insanları daha çekici kılıyor
Lionel Le Jeune - Indian Summer

Daha Motive Hissetmeniz Mümkün!

Uzun süredir motivasyonsuz ve amaçsız hissediyor, günlerinizin durağan ve birbirinin aynısı gibi geçtiğini düşünüyorsanız languishing yaşıyor olabilirsiniz.
Mary Cassatt - Summertime

FOMO: Bir Şeyleri Kaçırma Korkusu

Arkadaşlarımızın davet edilmediğimiz buluşmalardan fotoğraflarını görmek ya da işsizken bir arkadaşımızın işe başladığını görmek… Bunlar içine korku salıyor mu? Eğer evetse FOMO’dan muzdarip olabilirsin!
Sahara Novotna - Willing To Take Risks

Riskten Kaçınmanın Riski: Konfor Alanlarımız

Siz de konfor alanınızdan çıkmakta zorlanıyor ve bir türlü risk alamıyorsanız bu yazıdan ilham alabilirsiniz!
Munch - Seated Male Nude in the Forest

Partnerler Arasındaki Cinsel İstek Farklılığı İlişkinin Sonu mu?

Partnerlerin cinsel istek seviyeleri farklı olursa bu durum ayrılıkla sonlanmak zorunda mı? Yoksa bir çözüm yolu bulunabilir mi? Cevapları yazımızda!

İlişkilerdeki 4 Alarm Verici İşaret

Romantik ilişkilerimizde büyük sorunlar baş göstermeden önce genellikle bize küçük ve gizli bazı uyarı işaretleri veriyorlar. Bu işaretler hakkında farkındalık kazanmak hem sağlığımızı korumamıza hem de daha olumlu ilişkilere adım atmamıza yardımcı olabilir.

“Ve Sonsuza Dek Mutlu Yaşadılar…”

Bir ilişkiye, çoğu zaman “sonsuza dek mutlu yaşamak” gibi beklentilerle başlarız. Ancak bu beklentiler karşılanmayınca hayal kırıklığına uğrayıp öfkelenir, hatta belki bazen o ilişkide olmaktan pişmanlık bile duyarız.

footer