Cinsellik Korkusu (Erotofobi) Nedir?

yer tutucu

İlayda Dursun

Cinsellik Korkusu (Erotofobi) Nedir?

El Pasillo 2 - Golucho

El Pasillo 2 - Golucho

Hayatımızdaki diğer her uyaran gibi, cinsel uyaranlar da olumlu veya olumsuz duygulara yol açabiliyor ve bu da cinsel düşünceleri, tepkileri ve davranışları etkileyebiliyor. Bazı kişiler için cinsellik kavramı olumlu duygular ve keyifli aktiviteler ile ilişkiliyken başka kişiler için karışık, hatta tamamen olumsuz duygular ve rahatsızlık veren hatıralarla ilişkili olabiliyor. Hatta literatürde cinsellikten keyif alma düzeyinin bireysel olarak değişmesini açıklayan bir spektrum bile mevcut: erotofili-erotofobi kişilik boyutu. Spektrumun erotofili ucunda cinsel uyaranlar hakkında şiddetli olumlu duygular hisseden insanlar yer alırken, erotofobi ucunda ise şiddetli olumsuz duygular besleyenler bulunuyor.
relate-banner

Cinsellik hakkında hissedilen olumsuz duygular basit bir hoşnutsuzluk ya da kaçınma halinden çıkıp kişinin hayatını etkileyen ani bir korku ve panik haline dönüştüğünde ise artık başka bir kavramın alanına geçmiş oluyoruz. Erotofobi, diğer adıyla cinsellik korkusu, pek çok fobiyi bünyesinde barındıran geniş bir terim olmakla beraber, en genel anlamıyla cinselliğe dair her şeye karşı duyulan korku olarak tanımlanıyor. Erotofobinin kompleks bir kavram olduğu biliniyor. Erotofobiye sahip olan insanların da genelde birden çok fobiden muzdarip oldukları gözlemleniyor. Tedavi edilmediği takdirde günlük hayatı olumsuz etkileyebilen bu fobi, kişilerin romantik ilişkilerden kaçınmasının yanı sıra diğer yakın ilişkilerden de uzak durmasına yol açabiliyor.

Erotofobinin altında listelenen daha spesifik fobilerin bir kısmının şunlar olduğu düşünülüyor:

  • Genofobi: Seks korkusu olarak da bilinen genofobi cinsel birliktelikten korkma olarak tanımlanıyor. Genofobiye sahip olan insanların çoğu romantik ilişkilere başlama aşamasında sorun yaşamıyorlar ve sarılma, öpüşme gibi eylemlerden keyif alıyorlar, fakat bu eylemlerin daha ilerisine geçmek bu kişiler için korkutucu olabiliyor.
  • Yakınlık ve savunmasızlık korkusu: Genellikle terk edilme korkusundan kaynaklanan yakınlık korkusu cinsellikten uzaklaşmaya her zaman sebep olmasa da cinsellikle gelebilecek duygusal yakınlıktan korkmak dolaylı yoldan buna sebep olabiliyor. Benzer bir şekilde cinselliğin kendilerini savunmasız bıraktığını düşünen bazı insanlar için cinsellik korkutucu bir durum oluşturabiliyor.
  • Parafobi: Bir diğer adı "cinsel sapkınlık korkusu" olan parafobi çetrefilli bir korku olabiliyor. Bazıları kendilerinin sapkınlaşmasından korkarken, bazıları ise diğer insanların sapkınlıklarından korkuyorlar. Parafobisi olan insanların bazıları geleneksel normlar çerçevesinde cinsel aktivitelerden keyif alabiliyorken; diğerleri sapkınlaşabileceği korkusuyla herhangi bir cinsel aktiviteden kaçınıyorlar.
  • Hafefobi: Dokunulma korkusu olarak da tanınan hafefobi genelde sadece romantik ilişkileri değil, tüm ilişkileri etkiliyor. Bazı kişiler kısa süreli temastan bile irkilirken, diğerleri için daha uzun süreli temaslar sorun teşkil ediyor.
  • Jimnofobi: Çıplaklık korkusu olarak da bilinen bu korku tıpkı parafobi gibi biraz daha karmaşık bir fobi olarak biliniyor. Kimileri kendi çıplaklığından korkarken, kimileri için diğerlerinin kendilerinin yanında çıplak kalması korkutucu oluyor. Bu korku bazen yetersizlik duygusu ve olumsuz vücut algısının bir sinyali olabiliyor.
  • Filemafobi: Öpüşme korkusu olarak da bilinen bu korkunun altında yatan birçok sebep olabileceği düşünülüyor. Genelde ağız kokusu hakkında endişe duymak gibi fiziksel endişeler söz konusu oluyor.
Bu fobiler kişiye özgü oldukları için erotofobinin sayısız sebebi olabiliyor. Bazı durumlarda tek bir neden göstermek çok zor ya da imkansız olsa da bazı durumların erotofobiye zemin hazırladığı düşünülüyor. Bu duygusal ve fiziksel sebepler arasında şunlar sıralanıyor:

  • Geçmişte cinsel istismara maruz kalmış olmak: Erotofobisi olan herkesin cinsel istismar geçmişi olmasa da tecavüz veya cinsel istismarın travmatize ettiği insanların erotofobi geliştirme risklerinin daha fazla olduğu biliniyor.
  • Diğer travmalar: Büyük travmalardan geçen insanların fobiler dahil kaygı bozuklukları riski daha fazla oluyor. Travmanın fiziksel olduğu durumlarda erotofobinin daha dokunsal olması beklenebiliyor. Psikolojik ve duygusal travmalarda ise yakınlık ve savunmasızlıkla ilgili fobilerin görülmesi daha olası oluyor.
  • Kişisel, kültürel ve dini etmenler: Dinlerin ve toplumların büyük bir kısmı üreme gayesi harici cinselliği uygun bulmasa da bu kısıtlamalara uymak tabii ki kendi başına bir fobi teşkil etmiyor. Fakat bazı insanlar geçmiş ve şimdiki inançlarını dengelerken sıkıntı yaşayabiliyor. Eğer kısıtlayıcı bir sosyal çevrede büyüyüp eski düşünce şemalarınızı değiştirmekte zorlanıyorsanız, bu riskinizi bir miktar arttırıyor.
  • Performans Kaygısı: Bazen korku duyduğumuz şey aslında seksin kendisi değil de partnerimizi memnun edememe korkusu olabiliyor. Performans kaygısı genç ve deneyimsiz insanlarda daha yaygınken, aslında her yaşta ve her deneyim seviyesinde görülebiliyor.
  • Fiziksel Kaygılar: Bazı kişiler seksin canlarını acıtmasından kaygı duyabiliyorlar. Diğerleriyse bir fizyolojik durum nedeniyle iyi bir cinsel performans gösterip gösteremeyecekleri hakkında endişelenebiliyorlar. Kimi insanların korkuları gerçeklikten çok uzak olabiliyor. Eğer korkunun boyutu halihazırdaki risklere oranla çok daha büyükse fobi söz konusu olabiliyor.
Erotofobi gibi kompleks bir sorunu çözümü için profesyonel tedavilere başvurmak gerekiyor. Cinsel terapistler, psikologlar ve psikiyatristler bu konuda gereken desteği sağlıyorlar. Önemli olan, kişinin konunun uzmanından destek almaya hazır olması. Erotofobi yeterli zaman ve emekle tedavi edilebiliyor.

[1] Macapagal, K. R., & Janssen, E. (2011). The valence of sex: Automatic affective associations in erotophilia and erotophobia. Personality and Individual Differences, 51(6), 699-703.
[2] Fisher, W. A., White, L. A., Byrne, D., & Kelley, K. (1988). Erotophobia-erotophilia as a dimension of personality. Journal of Sex Research, 25(1), 123-151.
[3] American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th Ed.). Washington, DC: Author.
[4] Fritscher, L. (2019, October 3). Understanding Erotophobia or the Fear of Sex. Verywell Mind. Retrieved from: https://www.verywellmind.com/fear-of-sex-2671739

Benzer yazılar

Munch - Seated Male Nude in the Forest

Partnerler Arasındaki Cinsel İstek Farklılığı İlişkinin Sonu mu?

Partnerlerin cinsel istek seviyeleri farklı olursa bu durum ayrılıkla sonlanmak zorunda mı? Yoksa bir çözüm yolu bulunabilir mi? Cevapları yazımızda!
Ron Hicks, 1965

İlişkide Sadakatsizlik Yaşanması

Romantik ilişkilerin sonunu getiren en temel sebeplerden biri olan sadakatsizlik nasıl gerçekleşir? Herhangi biri aldatılmaktan sorumlu olabilir mi?

Cinsellik Nasıl Planlanmalı?

Cinselliği nasıl planlayabiliriz? Cinselliğin planlanması zannettiğimiz gibi cinselliğin spontaneliğini bozan bir durum olmayabilir mi?
Joseph Lorusso - Cafe Kiss

Libido Nedir ve Romantik İlişkileri Nasıl Etkiler?

Cinsellikle ilişkimizi yakından etkileyen libidoyu nasıl tanımlıyoruz? Cinsel isteğe ve bu isteğin ilişkilerimizdeki yerine odaklanıyoruz.

Cinsellik Neden Planlanmalı?

İki taraf da cinselliğin devam etmesine istekliyse işlerin şansa bırakılmaması ve cinselliğin planlanması ilişki kalitesinin devamlılığı açısından alınabilecek olumlu bir aksiyon oluyor.
Two On A Bridge - Igor Krapar Shcherbakov (2021)

Aşk İksiri: Feromon

Tanıştığınız andan itibaren birine ilgi duydunuz fakat nedenini anlamakta güçlük mü çekiyorsunuz? Bazı kişilere ise ilk andan beri arkadaş gözüyle mi bakıyorsunuz?

Partnerle Seks Hakkında Konuşmak Cinsel Tatmini Artırıyor!

Partnerinizle cinsellik hakkında konuşmak istiyor ama nasıl yapabileceğinizi bilmiyorsanız bu yazımız tam size göre!
Just Throw The Ball - Corinne Hartley

Evcil Hayvanların DEHB Olan Çocuklara Faydaları

Evcil hayvanlar çocuklar için harika birer yakın arkadaş olabiliyor. Bu arkadaşlık DEHB’li çocuklara birçok açıdan iyi geliyor.
Rupert, Lydienne, Rebeca - Ewing Paddock

Toksik Ebeveynlik

Ebeveynlerimizle kurduğumuz ilişkiler kimi zaman olumlu kimi zaman zorlayıcı olabiliyor. Peki kurduğumuz bu ilişki aslında toksikse?
Shy- Sir Lawrence Alma Tadema

Partnerlerin Sorun Çözme Becerilerinin İlişkiye Etkileri

Tartışmalar sağlıklı bir şekilde çözülemediği zaman ilişkiye zarar verebiliyor. Sorun çözme becerilerimiz bu süreci nasıl etkiliyor?

footer