Sosyal Medya Gençleri Nasıl Etkiliyor?

Feyza Yeliz Bayındır

Feyza Yeliz Bayındır

Sosyal Medya Gençleri Nasıl Etkiliyor?

In Touch - Kim English

In Touch - Kim English

Son yıllarda hayatımızda büyük bir yer kaplayan sosyal medyada oldukça fazla zaman geçiriyoruz ve pek çok şeyle karşılaşıyoruz; arkadaşlar, aile, tanıdıklar, tanımadıklar, reklamlar, anlık paylaşımlar, duygular, düşünceler ve dahası. Çok fazla uyaranın olduğu sosyal medyada riskler ve fırsatlar da bir o kadar fazla olabiliyor. Yetişkin olarak belki olası risklerden korunabiliyor ya da fırsatlardan faydalanabiliyoruz. Peki ya gençler risklerden ve fırsatlardan nasıl etkileniyor?
relate-banner

13-17 yaş aralığındaki 743 gençle yapılan bir araştırmada gençlerin %63'ü sosyal medyayı "her gün" kullandığını ve %45'i "neredeyse sürekli" çevrimiçi olduğunu belirtiyor. Araştırmalar, sosyal medya kullanımının gençler üzerinde çeşitli olumsuz etkileri olabileceğini belirtiyor. Sosyal medya gençleri doğrudan etkileyebileceği gibi olumsuz etkilerini dolaylı yoldan gözlemlemek de mümkün. Özellikle gece uyumadan önce sosyal medyayı kullanmak uyku kalitesini düşürebiliyor ve gençlerin uykusuz kalmasına sebep olabiliyor. 2015 yılında yapılan bir araştırmaya göre, gençlerin %16'sı telefon ve sosyal medya kullanımı nedeniyle günde 7 saatten daha az uyuyor. Uykusuz kalmak ertesi gün dikkat dağınıklığına ve odaklanamamaya yol açabiliyor. Gece uykusundan yoksun kalmak gençlerin ruh sağlığını da olumsuz yönde etkileyebiliyor. Aynı zamanda, öz saygıdaki düşüş ve akran zorbalığı sosyal medyanın ruh sağlığına olan olumsuz etkilerinden. Bir araştırmaya göre, öz saygıdaki düşüş uzun vadede depresyona, kaygı bozukluğuna ya da yalnızlığa sebep olabiliyor. Akran zorbalığı ise yalnızca sosyal medya nedeniyle ortaya çıkmıyor ancak sosyal medya bu zorbalığın derecesini artırabiliyor. Bunun sebeplerinden biri ise sosyal medyada günlük hayatta karşılaşılacak olandan daha fazla geri bildirim alınabiliyor olması.

Başka bir araştırmaya göre, sosyal medyaya baktıktan sonra gençlerin %21'i kendisini kötü hissediyor. Katılımcıların yarısından fazlası, kötü hissetme sebeplerinin vücutları olduğunu belirtiyor. Özellikle genç kızların, fazla takipçiye sahip olanların, sosyal medya hesaplarını sık sık kontrol edenlerin ve ünlüleri takip edenlerin kendilerini sosyal medyadakilerle karşılaştırma ve kötü hissetme ihtimalleri artıyor.

Öte yandan, sosyal medya gençlere pek çok fayda ve fırsat sağlayabiliyor. Özellikle pandeminin ruh sağlığına olumsuz etkilerinden korunabilmek adına, sosyal medya gençlerin birbiri ile iletişime geçebilecekleri ve destekleyici ilişkiler kurabilecekleri bir alan olabiliyor. Pandeminin ötesinde, günlük hayatta çekingen bir mizaca sahip gençler sosyal medyada daha aktif ve sosyal olabiliyorlar. Aynı zamanda, sosyal medya sayesinde gençler aidiyet ve kişisel memnuniyet duygusu geliştirebiliyor ve duygularını daha kolay ifade edebiliyorlar. Yukarıda bahsettiğimiz 743 gençle yapılan araştırmanın bir diğer bulgusu ise gençlerin %31'inin sosyal medya kullanımının hayatlarını "çoğunlukla olumlu" etkilediğini söylemeleri. Sonuçlara göre gençlerin %24'ü "çoğunlukla olumsuz" ve %45'i "ne olumlu ne de olumsuz" olduğunu belirtiyor.

Sosyal medyanın çocukları üzerindeki etkilerine müdahale etme ve onları yönlendirme konusunda ailelerin yapabilecekleri şeyler bulunuyor. Bunlardan en önemlileri ise çocuk için doğru miktarda olacak şekilde sosyal medya kullanımını takip etmek, sınır koymak ve açık iletişim kurmak. Çocuğunun sosyal medya alışkanlıklarını takip eden bir ebeveyn, çocuğu olası risklerden daha hızlı ve kolay koruyabiliyor ya da faydaya yönlendirebiliyor. Bu süreçte, gizlice takip etmek ya da bir hata bulmak amacıyla takip ediyor izlenimi vermemek de oldukça kritik oluyor. Araştırmacı Charmaraman sınır koymakla ilgili olarak şu örneği veriyor: "Tıpkı çocuğunuza arabanın anahtarını ilk seferde vermemeniz ve sizinle alıştırma yapmadan kullanmasına müsaade etmemeniz gibi sosyal medyayı sağlıklı bir şekilde kullanmayı öğrenmeleri için orada olmanız gerekecek." Bu sayede, çocuğunuzu olası risklerden korurken aynı zamanda öz benliğini geliştirebilir, açık iletişim kurarak beklentilerinizi paylaşabilir ve birlikte kurallar oluşturabilirsiniz. Araştırmalar, ebeveynleri tarafından kontrollü ve güvenli bir şekilde takip edilen gençlerin daha az sosyal medya bağımlısı olduklarını ve zorbalık yapma ihtimallerinin akranlarına kıyasla daha az olduğunu belirtiyor.

Araştırmalar ergenlik döneminde çocuğu olan ebeveynlere şu tavsiyeleri sunuyor:

  • Zaman sınırlamaları belirleyerek çocuğunuzun sosyal medyaya erişimini kısıtlayın.
  • Sosyal medyadaki beklentileri hakkında çocuğunuzla açık iletişim kurun.
  • Siber zorbalığın etkisi üzerine sohbet edin.
  • Yüz yüze söylemeyecekleri bir şeyi sosyal medyada da söylememeleri için çocuklarınızı teşvik edin.
  • Kendi sosyal medyanızın çocuğunuz için rol model olduğunu unutmayın ve sosyal medya davranışlarınızı bunu göz önünde bulundurarak düzenleyin.
Sonuç olarak, sosyal medya kullanımının gençlerin hayatına hem olumlu hem olumsuz etkileri bulunuyor. Olumsuz etkilerinden korunmak amacıyla sosyal medya kullanımında sağlıklı bir rol model olmak, çocuğun davranışlarını takip etmek, sınır koymak ve çocuk ile açık iletişim kurmak oldukça önemli. Çocuğunuz sosyal medyayı -uyku düzenini etkilemeyecek şekilde- güvenli ilişkiler kurmak ve akranları ile sosyalleşmek için bir araç olarak kullandığında sosyal medya çocuğunuzun gelişimine bir katkı sağlayabiliyor.

[1] Anderson, M. (2016). Parents, teens and digital monitoring. Paw Research Center.
[2] Royant-Parola, S., Londe, V., Trehout, S., & Hartley, S. (2018). The use of social media modifies teenagers' sleep-related behavior. L'Encephale, 44(4), 321-328.
[3] Twenge, J. M., Krizan, Z., & Hisler, G. (2017). Decreases in self-reported sleep duration among U.S. adolescents 2009-2015 and association with new media screen time. Sleep Medicine, 39, 47-53. doi:10.1016/j.sleep.2017.08.013
[4] Radovic, A., Gmelin, T., Stein, B. D., & Miller, E. (2017). Depressed adolescents' positive and negative use of social media. Journal of Adolescence, 55, 5-15. doi:10.1016/j.adolescence.2016.12.002
[5] Charmaraman, L., Gladstone, T., & Richer, A. (2018). Positive and Negative Associations Between Adolescent Mental Health and Technology. Technology and Adolescent Mental Health, 61-71. doi:10.1007/978-3-319-69638-6_5
[6] Burch, K. (2020). How social media affects the mental health of teenagers. Insider. Retrieved from https://www.insider.com/how-does-social-media-affect-teenagers

Benzer yazılar

Mary Cassatt - Summertime

FOMO: Bir Şeyleri Kaçırma Korkusu

Arkadaşlarımızın davet edilmediğimiz buluşmalardan fotoğraflarını görmek ya da işsizken bir arkadaşımızın işe başladığını görmek… Bunlar içine korku salıyor mu? Eğer evetse FOMO’dan muzdarip olabilirsin!

Ailemizle Siyaset Konuşmanın Sağlıklı Bir Yolu Var Mı?

Siyasi görüşlerimiz her zaman sevdiklerimizin düşünceleriyle aynı olmayabilir ve bu konuda tartışabiliriz elbette. Ancak siyaset konuşmalarını aile ilişkilerimize zarar vermeden nasıl gerçekleştiririz?

The End of the F***ing World

Ergenlik dönemindeki iki gencin yaşadıkları travmatik deneyimlerin kendileriyle ve başkalarıyla olan ilişkilerini nasıl şekillendirdiğine odaklanan, kara mizah ve dram türünde bir mini dizi izlemek ister misiniz?

7 Toksik Aile Davranışı

’Çünkü ben öyle istiyorum!’’ Aile içinde görülebilen 7 toksik davranış biçimi bu yazımızda!

İlişkide Sosyal Medyayı Nereye Koymak Gerek?

Sosyal medyanın ilişkilerde oynadığı rolü göz ardı etmemek gerekiyor. Peki sosyal medya konusunu daha sağlıklı yönetebilmemiz için neler yapmalı?
Pencere - Oyun Atölyesi

İlişkileri Merkezine Alan Tiyatro Oyunları

İnsanı insana insanla anlatma sanatı: tiyatro! Yakın ilişkileri sahneye taşıyan tiyatro oyunlarını sizler için derledik.
Carol in Love - Orchidof Antinous

Seks Bağımlılığı

Aktif bir cinsel hayat seks bağımlılığı anlamına gelmiyor. Dikkat edilmesi gereken nokta: Cinsel hayat sosyal hayatı olumsuz etkiliyor mu?
Alexey Venetsianov

Eyvah, çocuğumun hayvanlara alerjisi var!

Hayvan alerjilerinin sebepleri neler? Çocuğumun hayvanlara alerjisi var ama biz hayvan sahiplenmek istiyoruz, ne yapmalıyız? Bu soruların cevapları bu yazıda!
Modern Loneliness - Lionel Le Jeune

Çevrimiçi Arkadaşlıklarda Güven İlişkisi

Çevrimiçi ilişkiler eskisinden çok daha gündemimizde. Sanal ortamda kurulan arkadaşlıklar, yüz yüze arkadaşlıklar gibi güven verir mi?
Spending Time- Martin Parr (1986)

Ebeveynlerimizden Sürekli Duyduğumuz 6 Cümle

Zihnimize ebeveynlerimizin sesiyle kazınan bazı cümleler var. O cümlelerden altısını seçtik. Bakalım aralarında size de tanıdık gelenler var mı?

footer