1-3 yaş, çocukların dil gelişimleri açısından kritik bir dönem olarak görülüyor. Bu yaş aralığında çocuklar adeta bir sünger gibi çevrelerinden duydukları kelimeleri emiyorlar ve öğrendikleri bu kelimeleri günlük hayatlarında kullanmaya başlıyorlar.


1-3 yaşındaki çocukların dil gelişimine baktığımızda karşımıza iki temel kavram çıkıyor: Bunlardan ilki alıcı dil. Alıcı dil, çocukların kelimeleri ve sesleri anlama yeteneği anlamına geliyor. Çocuklar 1-2 yaş arasında kelimelerin anlamları olduğunu ve çevrelerindeki insanların veya eşyaların isimlerini fark ediyorlar. Bu farkındalık ile yeni insanlar ve eşyaların isimlerini öğrenmekte hevesli oluyorlar. Hevesle öğrendikleri kelimeler sayesinde "Su ver." gibi basit cümleleri idrak ediyorlar.

2-3 yaş arasındaki çocuklar ise aktif oldukları bu süreç sayesinde geniş bir kelime haznesine sahip oluyorlar ve ortalama 500 kelimeyi anlayabiliyorlar. Örneğin, baş ya da kol gibi vücudun birçok bölümünün ayırt edebiliyorlar. Oluşan kelime hazneleri sayesinde "Topu bana at." gibi basit istekleri yerine getirmeye başlıyorlar.

Dil gelişiminde bahsedeceğimiz ikinci kavram ise ifade edici dil. İfade edici dil, çocukların kendilerini ifade etmek için öğrendikleri kelime ve sesleri kullanma biçimleri anlamına geliyor. 1-2 yaş arasındaki çocuklar, kendilerini ifade etmek için mimiklerini kullanıyorlar çünkü akıcı bir şekilde konuşamıyorlar. Örneğin, istedikleri eşyayı parmaklarıyla gösteriyorlar ve bu sayede ihtiyaçlarını dile getirebiliyorlar. Parmak işaretine ek olarak "mama" gibi bir veya iki hecelik kelimeleri söyleyebiliyorlar. Böylece, ihtiyaçlarını daha rahat bir şekilde anlatabiliyorlar. 2 yaşına doğru çoğu çocuk, 20 ila 50 kadar farklı kelime söyleyebiliyor.

2-3 yaşındaki çocuklar ise aktif öğrenme sürecinde mimiklerini kullanmaya devam ediyorlar. 1-2 yaşlarına oranla daha çok konuşmaya başlıyorlar. Favori oyuncakları veya vücudun bölümleri gibi temel kelimeleri söyleyebiliyorlar. Bu kelimelerin yanında "ben" ve "sen" gibi zamirleri de kullanmaya çalışıyorlar ama çoğunlukla bu zamirleri karıştırıyorlar. 3 yaşına doğru çoğu çocuk 150-200 arasında kelime söyleyebiliyor.

Özetle, 1-3 yaş arası çocukların kelime haznesinin ve konuşma becerisinin gözle görülür bir farkla arttığı bir dönem olarak görülüyor. Bu yaşlarda çocukların hem anlamaya hem de anladıklarını dile dökmeye başladıklarını görüyoruz. Gelişim aşamalarında çocukların çoğundan beklenen becerileri sıralamış olsak da Yakın Ebeveynlik ekibi olarak her çocuğun gelişiminin kendisine özel olduğunu bir kere daha hatırlatmak istiyoruz.