Bebekler, çevrelerinden ayrı bir birey olduklarını 18-24 ay arasında fark etmeye başlıyorlar. Gelişen öz farkındalık becerileri ile kendilerini ebeveynlerinden ayrı olarak görebiliyorlar. Farkındalık duyguları geliştikçe çevrelerindeki kişilerden farklı hissedebileceklerini anlıyorlar ve empati kurma becerileri artıyor. Aynı zamanda, ebeveynlerinin yardımına ihtiyaç duymadan hareket etmeye ve çevrelerini keşfetmeye çalışıyorlar. Bu keşifler sayesinde arkadaş ediniyorlar.


Öz farkındalığın getirileri sadece çevre ile iletişimin güçlenmesi ile sınırlı değil. Bebekler, öz farkındalıklarının artması ile düşüncelerini, davranışlarını ve duygularını tanımaya başlıyorlar ve yavaş yavaş bunları kontrol etmeyi öğreniyorlar. Örneğin, korktuklarında ya da heyecanlandıklarında tepkilerini düzenleyebiliyor ve sakin kalabiliyorlar. Gün geçtikçe bir oyuna, insanlara veya bir oyuncağa daha rahat bir şekilde odaklanmaya başlıyorlar ve dikkatleri dağıldığında daha kolay toplayabiliyorlar. Peki, bebeklerin farkındalık duygularının geliştiği dönemde ebeveyn olarak neler yapabilirsiniz?

1. Paylaşmayı öğrenirken ona yardım edin.

Oyuncakları paylaşmak, arkadaş edinmenin en etkili yollarından biri. Siz de bebeğinizin paylaşmayı öğrenmesinde ona yardımcı olabilirsiniz. Bunun için oyuncak kendilerinde değilken belli bir süre beklemelerini sağlayın. Bu süreçte onunla ilgilenerek onu rahatlatabilirsiniz ya da başka bir oyuncak göstererek dikkatini farklı bir yöne çekebilirsiniz.

2. Evde güvende hissetmesini sağlayın.

Bebeğinizin keşif alanı eskiden içinde bulunduğu oda kadardı çünkü sadece emekliyordu. Şimdi ise yürümeye başladığı için keşif alanı bütün ev oldu. Bu alanın genişlemesi bebeğinizin gerilmesine sebep olabilir. Örneğin, banyodaki çamaşır makinesi onu korkutabilir ve böyle anlarda sizi yanında isteyebilir. Bu keşif sürecinde ona güvende olduğunu hissettirin. Örneğin, o ne zaman seslense cevap verin. Böylece, sizi görmese bile evde olduğunuzu bilecektir.

3. Kendine güvenmesi ve problem çözebilmesi için ona fırsat tanıyın.

Bebeğinizin problem çözme becerilerini geliştirmek için ona alan açmalısınız. Bunun için her seferinde ayakkabısını giydirmek yerine ayakkabıyı giymesi için ona verin. Neler yapabildiğini gözlemleyin. Eğer zorlanırsa sadece ona yardımcı olmaya çalışın. Buradaki önemli nokta, ona keşfedeceği alanı açarken duygularını da tanımasına izin vermek. Zamanla, gerginliği azalacak ve daha rahat bir şekilde ayakkabısını giymeye başlayacaktır.



Bilişsel Gelişim

Bebeklerin düşünme becerileri dünyayla etkileşim kurdukça gelişiyor. Büyüdükçe birçok yeni şey öğreniyorlar ve günlük hayatlarındaki küçük problemlerini çözmeye başlıyorlar. Bebekler 2-3 yaşlarına geldiklerinde dünyayla ilgili çok meraklı oluyorlar ve sürekli "neden" diye soruyorlar.

2-3 yaşlarında bir bebek, konuşulduğunda sayıların sırasını fark edebiliyor ama henüz sayıları tam olarak kullanamıyor. Oyun oynarken belirli rutinleri takip edebiliyor. Örneğin, oyuncak bebeğini her seferinde zamanı geldiğinde uyuması için yatırabiliyor. Nesnelerin farklı şekillerde olduğunu kavrayabiliyor ve büyük, küçük gibi ayrımları yapabiliyor. Basit üç-dört parçalı yapbozları tamamlayabiliyor.

Bu dönemde bebekler, doğada zaman geçirmeyi çok seviyor ve dünyayı duyu organlarıyla keşfetmeye çalışıyorlar. Hayvanların seslerinin ve hareketlerinin taklidini yapmaya başlıyorlar. Örneğin, oyun oynarken aslan gibi kükreyelim veya penguen gibi yürüyelim dediğinizde bunları yapabiliyorlar. Bunun yanında, oyuncağı al ve kardeşine ver gibi iki adımlı yönergeleri anlayıp yerine getirebiliyorlar. Motor becerilerinin de gelişmesiyle birlikte çizimler yapmaya başlıyorlar.

Bu dönemde bebeğinizin bilişsel gelişimini desteklemek için yapabileceğiniz birçok şey bulunuyor. Örneğin, ona sayı sayma içerikli şarkılar söyleyebilirsiniz. Basit yapbozlarla uğraşmasını destekleyebilir ve bu sırada oyuncakların, yapboz parçalarının büyüklüklerine, şekillerine dikkatini çekebilirsiniz. Birlikte kitap okurken kitaptaki resimler üzerine bir şeyler söylemesi için onu teşvik edebilirsiniz. Kendi çizdiği şekiller ile ilgili konuşmasını ve dikkatini farklı renklere ve şekillere vermesini sağlayabilirsiniz. Birlikte doğada vakit geçirebilirsiniz. Yürüyüşe çıkabilir, rüzgarın sesine kulak verebilir, bulduğunuz benzer yaprakları toplayabilirsiniz. Sıklıkla ve art arda gelen "neden" sorularında sabırlı olmanız ve elinizden geldiğince cevap vermeye çalışmanız da bebeğinizin bilişsel gelişimi için önem taşıyor. Bunun yanında karşı karşıya kaldığı problemlerde acele etmeden onun kendi kendisine problemini çözmeye çalışmasını bekleyebilirsiniz.