Düzenleyen: Dr. Gizem Sürenkök
21 Mart 2021
Okuma süresi: 4 dakika
Günümüzde, küçük yaştaki çocukların dahi teknolojik ürünleri kullanma konusundaki becerileri sıkça gündeme gelen bir konu. Dijital dönemin içine doğmuş, gelişmeleri büyürken takip etmiş kişilere
dijital yerli deniyor. Bu jenerasyon için
teknoloji ve internet, hayatlarındaki doğal unsurlardan yalnızca biri. Herhangi bir gelişmeye uyum sağlamaları gerekmiyor; aksine, gelen güncellemeler sonucunda bu teknolojinin etkili bir biçimde nasıl kullanılabileceği üzerine fikirler üretebiliyorlar. Dijital yerlileri diğer jenerasyonlardan ayıran temel 5 özellik bulunuyor.

- Özerk olmayı tercih ediyorlar.
Dijital yerliler özgürlüklerine çok düşkün olabiliyorlar. Bu nesil değişime açık ve alışık olduğu için ilerlemek istedikleri yolu, kendilerini geliştirmek istedikleri alanı ve kendilerini nasıl ifade edeceklerini seçebilmek istiyorlar.
- Kendilerine göre düzenlemeyi tercih ediyorlar.
İnternetteki içeriklerin birçok insana hitap edebiliyor olması insanları o içeriklere çekebiliyor. Fakat içerikler bir bütün olarak tamamen tüketiciye aitmiş gibi hissettirmeyebiliyor. Bu nedenle sunulan içeriği kendilerine göre düzenleyerek aidiyetlerini arttırabiliyor ve dijital vatandaşlar haline geliyorlar.
- İyice araştırıp, dikkatle eliyorlar.
Teknolojinin ve sınırsız bilginin içine doğmuş olan bu çocuklar, merak ettikleri alanlarda birden çok kaynaktan bilgiye ulaşabiliyorlar. Bu nedenle bilginin doğruluğu da önemli bir faktör olmaya başlıyor. Böyle bir dijital ortamda çocuklar araştırmacı ve şüpheci olmayı öğreniyorlar.
- Bir şey alacakları zaman veya bir yerde çalışacakları zaman ortak dürüstlüğe ve açıklığa değer veriyorlar.
Kendi değerleri ile uyuşmayan işlerin içinde bulunmakta güçlük çekebilen dijital yerli çocuklar, bilginin çeşitli bariyerlerin ardında tutulmasını hatalı buluyor. Onlar için bilginin üreticiden tüketiciye, başka bir deyişle ürünle ilgili herkese açık olması gerekiyor.
- Çalışırken, öğrenirken ve sosyal yaşamlarında eğlenceye yer ayırıyorlar.
Bu nesil, önceki nesillerle kıyaslandığında yalnızca hedefine odaklı bir şekilde ilerlemiyor. Aksine, söz konusu bir
hedefe ulaşmak ise bunun birden çok şekilde yapılabileceğini düşünüyorlar. Görevlerin içinde, sonuca başarıyla ulaşmaktan daha fazlası olduğuna inanıyorlar.
Çocuğunuzun Ekran Süresini Nasıl Ayarlayabilirsiniz?Çocuğunuzun ekran süresi diğer aktiviteleriyle dengeli olduğu zaman sağlığı için bir tehdit oluşturmuyor. Çocuğunuzun gelişimi için önemli olan hareketli oyunların, okumaların, ve sosyalleşme aktivitelerinin; teknoloji ile geçirdikleri vakit ile denge içinde olması önem taşıyor. İşte çocuğunuzun ekran süresini sağlıklı bir seviyede tutabilmek için yapabilecekleriniz:
- Ekran kullanımıyla ilgili kurallar belirleyebilirsiniz.
Bu kuralların içerebileceği bazı konular:
- Çocuğunuzun nerelerde teknolojik aletlerle vakit geçirebileceğini belirleyin. Örneğin, oturma odasında tableti kullanabilirken arabadayken kullanmaması gibi kurallar konulabilir.
- Çocuğunuzun hangi zamanlarda ekranla buluşabileceğini belirleyin. Örneğin, yemek yerken televizyon açık olabilirken okul saati yaklaşırken televizyon izlememesi üzerine konuşulabilir
- Farklı yaşlardaki çocuklarınız için farklı kurallar belirleyin. Örneğin, büyük çocuğunuzun, küçük kardeşi yanında değilken oynayabileceği oyunlar belirlenebilir.
- Ekran sürelerini kısa seanslara bölebilirsiniz.
Çocukların sürekli sabit oturmaması, hareket etmesi önem taşıyor Bu sebeple çocuğunuzu en çok 30 dakikada bir ekrana ara vermesi için teşvik edebilirsiniz. Üstelik bu araların doğal bir şekilde gelişmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin,
oyunda seviye atladığında onu bu zaferi kutlama dansına davet edebilirsiniz.
- Çocuğunuzun gün içerisinde hareket etmesini sağlayabilirsiniz.
Eğer mümkünse dışarıda, değilse ev içerisinde fiziksel aktivitelerde bulunmasına yardımcı olabilirsiniz. Dışarı çıkması mümkün değilse ev içerisinde zıplama, top atıp yakalama, dans etme gibi fiziksel oyunlar oynayabilirsiniz.
- Hayal gücünü genişletecek oyunlar oynayabilirsiniz.
Hikaye anlatmak, kelime oyunu oynamak, resim yapmak gibi yaratıcı oyunlar çocuğunuzun düşünme, öğrenme, problem çözme gibi becerilerini geliştiriyor.
- Çocuğunuzu etrafındaki kişilerle oyunlar oynamaya teşvik edebilirsiniz.
Çocuklar, ekran başında kendileriyle baş başa kalmak yerine başka kişilerle (
arkadaşları,
kardeşleri) bir araya gelince önemli hayat becerileri ediniyor. Diğer insanlarla iletişim kurmayı, bağımsız olabilmeyi ve sorunları nasıl çözebileceklerini öğreniyor.
- Uyku öncesi teknoloji kullanımından kaçının.
Uyumadan önceki teknoloji kullanımı çocuğun uykuya dalma süresini etkiliyor. Eğer çocuğunuz uyumadan en az bir saat önce teknoloji kullanımını bırakırsa uykuya hızlıca dalması daha mümkün oluyor.
- Teknolojik aletleri çocuğunuzun uyuduğu odada tutmayın.
Böylece geç saatlere kadar oyun oynamak için uykusuz kalmasını önleyebilirsiniz. Bunun yanında, uyuduktan sonra gelen bildirim ve mesaj sesleri uykusunun bölünmesini engelleyecektir.