Evcil Hayvanların Çocuklara Etkileri

yer tutucu

Alper Günay

Evcil Hayvanların Çocuklara Etkileri

Huntsman and Herdsman - Katherine Stone

Huntsman and Herdsman - Katherine Stone

Hemen hepimizin kedi ve köpeklere dair çocukluk anıları vardır. Kimimiz bir sokak köpeğini sahiplenmek için ailemizi ikna etmeye çalışmışızdır, kimimiz ise bir yavru kediyi marketten aldığımız sütle beslemişizdir. Maalesef bazılarımız ise bu sevimli dostlarımızla oynarken ebeveynlerimiz tarafından uyarılmışızdır: "Sürme ellerini şu köpeğe!", "Nereden buldun bu pis şeyi?" Ebeveynler çocuklarının sağlığı ve güvenliğinden endişe ettikleri için böyle tepkiler veriyor olabilirler; fakat bu sevimli dostlarımız çocuklar için gerçekten birer tehdit mi? Evcil hayvanlar çocuklar üzerinde ne gibi etkilere sahipler?
relate-banner

2017 yılında yapılan bir araştırmaya göre, ergenlik dönemindeki çocuklar evcil hayvanlarıyla olan ilişkilerinden, kardeşleriyle olan ilişkilerine göre daha fazla tatmin oluyorlar. "Ama kardeşlerimizle ve evcil hayvanlarımızla aynı şeyleri paylaşmıyoruz ki?" diye düşünebilirsiniz; fakat araştırmaya göre çocukların kardeşleriyle ve evcil hayvanlarıyla paylaştıkları şeyler birbiriyle hemen hemen aynı. Hatta bazı durumlarda, çocuklar evcil hayvanlarına kardeşlerinden daha fazla şey anlatabiliyorlar. Buna ek olarak belirtmek gerekiyor ki köpek sahibi olan ailelerin çocukları diğer evcil hayvanlara sahip olan ailelerin çocuklarına kıyasla evcil hayvanlarıyla olan ilişkilerinden daha memnunlar. Fakat bir köpekle yaşamanın mümkün olmadığı durumlarda diğer hayvanlar da çocuklar için son derece faydalı birer dost görevi görüyorlar.

Çok sayıda araştırma gösteriyor ki evcil hayvanlarımızla kurduğumuz temas oksitosin salgılamamıza sebep oluyor ve bu da bizim rahatlamamızı ve sakinleşmemizi sağlıyor. Çocuklar da -tıpkı yetişkinler gibi- stresli durumlarda, güvene veya duygusal desteğe ihtiyaç duyduklarında, öfkelendiklerinde veya üzüldüklerinde evcil hayvanlarından destek alıyorlar. Fakat evcil hayvanların çocuklara faydaları bunlarla sınırlı değil. Araştırmalara göre, çocuklar sadece insanlarla değil, evcil hayvanlarıyla da bağlanma ilişkisi kurabiliyorlar. Kediler ve köpekler sevgimize karşılık verebilen canlılar oldukları için bağlanma ihtiyaçlarımızı kısmen de olsa karşılayabiliyorlar ve ebeveynleri tarafından yeterli ilgi görmeyen çocukların gelişiminde ciddi seviyede olumlu bir etki yaratabiliyorlar. Ebeveynleri ile sağlıklı bir bağlanma gerçekleştiremeyen çocuklar ise ebeveynlerinin yerini evcil hayvanları ile doldurup güvenli bağlanma dinamikleri geliştirebiliyorlar.

Evcil hayvanlar, bebeklerin bilişsel gelişimi için de son derece faydalı olabiliyor. Yapılan bir araştırmaya göre, evcil hayvanlar bebeklerin konuşmayı öğrenmelerini ve gelecekte daha iyi sözlü iletişim kurmalarını kolaylaştırıyorlar. Sabırlı birer dinleyici olmaları sebebiyle hayvanlar bebekleri konuşmaya teşvik edebiliyorlar. Bunun yanı sıra, bebekler de evcil hayvanlara sevgilerini göstermek veya komut vermek amacıyla iletişim kurmaya çabalayabiliyorlar. Evcil hayvanlar, bebeklerdeki merak duygusunu tetikleyerek onları öğrenmeye teşvik edebiliyor ve aynı zamanda onlara koşulsuz ilgi göstererek duygusal destek sunabiliyorlar. Ayrıca öğrenme, anlamlı ilişkiler içerisinde gerçekleştiğinde daha kalıcı ve etkili olduğu için evcil hayvanlarla kurdukları ilişkiler bebeklerde öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir işlev de kazanabiliyor.

Evcil hayvanlar sadece varlıklarıyla dahi çocuklar üzerinde olumlu etkiler bırakabiliyor; üstelik birçok araştırma gösteriyor ki çocuklar ve evcil hayvanlar arasındaki bağ ne kadar güçlüyse bu olumlu etkiler de bir o kadar fazla görülüyor. Bir araştırmaya göre, evcil hayvanlarıyla güçlü bağları olan çocuklar; evcil hayvanlarıyla zayıf bağları olan çocuklara göre kendilerini daha güvende hissediyor, takım çalışmasına daha fazla yatkınlık gösteriyor ve daha iyi empati kurabiliyorlar. Bir diğer araştırmaya göre ise evcil hayvanlarla güçlü bağlara sahip olmak çocuklarda sorumluluk bilincini geliştiriyor. Fakat çocuklarının sorumluluk bilincini geliştirmek isteyen ebeveynlerin, hayvan bakımı konusunda (örneğin evcil hayvanları nasıl incitmeden sevmek gerektiği, onlara nasıl davranmak gerektiği) çocuklarına rehberlik etmelerinin son derece önemli olduğunu belirtmekte fayda var.

Özetlemek gerekirse evcil hayvanlar hem bebekler hem de çocuklar üzerinde son derece önemli pozitif etkilere sahip. Bebeklerin bilişsel yeteneklerini geliştiriyorlar, onlarda merak uyandırıp keşfetmeye motive ediyorlar. Hem bebeklere hem de daha büyük çocuklara duygusal destek sunuyorlar. Bağlanma ilişkisinin gerektirdiği ihtiyaçları ebeveynleri tarafından karşılanmayan çocukların bu ihtiyaçlarının bir kısmını karşılayabiliyorlar ve bir nevi ebeveynleri tamamlayıcı bir görev üstlenebiliyorlar. Ergenlik dönemindeki çocuklar için yakın ve güvenilir bir arkadaş görevi görüp, onların çeşitli sosyal ihtiyaçlarını karşılayabiliyorlar. Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda şunu söyleyebiliriz: Evcil hayvan sahibi olmak bir çocuk sahibi olmaya, çocuk sahibi olmaksa yuvaya ihtiyacı olan bir hayvan sahiplenmeye engel değil. İnternette sıkça karşımıza çıkan bu inanılmaz sevimli çiftler beraberken daha mutlu ve sağlıklı bile olabilirler!

[1] Cassels, M. T., White, N., Gee, N., & Hughes, C. (2017). One of the family? Measuring young adolescents' relationships with pets and siblings. Journal of Applied Developmental Psychology, 49, 12-20.
[2] Beetz, A., Uvnäs-Moberg, K., Julius, H., & Kotrschal, K. (2012). Psychosocial and psychophysiological effects of human-animal interactions: the possible role of oxytocin. Frontiers in Psychology, 3, 234.
[3] Melson, G. F., & Schwarz, R. (1994). Pets as social supports for families of young children. In Annual Meeting of the Delta Society, New York.
[4] Bryant, B. K. (1990). The richness of the child-pet relationship: A consideration of both benefits and costs of pets to children. Anthrozoös, 3(4), 253-261.
[5] Melson, G. F., & Fogel, A. F. (1989). Children's ideas about animal young and their care: A reassessment of gender differences in the development of nurturance. Anthrozoös, 2(4), 265-273.
[6] Melson, G. F. (2003). Child development and the human-companion animal bond. American Behavioral Scientist, 47(1), 31-39.
[7] Melson, G. F., Peet, S., & Sparks, C. (1991). Children's attachment to their pets: Links to socio-emotional development. Children's Environments Quarterly, 8(2), 55-65.
[8] Wedl, M., Kotrschal, K., Julius, H., & Beetz, A. (2015). Children with avoidant or disorganized attachment relate differently to a dog and to humans during a socially stressful situation. Anthrozoös, 28(4), 601-610.
[9] Poresky, R. H. (1996). Companion animals and other factors affecting young children's development. Anthrozoös, 9(4), 159-168.
[10] Poresky, R. H., & Hendrix, C. (1990). Differential effects of pet presence and pet-bonding on young children. Psychological Reports, 67(1), 51-54.
[11] Maruyama, M. (2010). The effects of animals on children's development of perspective-taking abilities. (Doctoral dissertation). Portland State University, Portland.

Benzer yazılar

Wrapped In Love - Amanda Greavette (2016)

Çocuk Sahibi Olmak Hayatımızı Nasıl Etkiler?

Çocuk dünyaya getirmek çoğunlukla kendi tercihimiz olsa da ilişki memnuniyetini, ebeveynlerin bireysel iyilik hallerini ve hayat düzenlerini oldukça etkiliyor.
Just Throw The Ball - Corinne Hartley

Evcil Hayvanların DEHB Olan Çocuklara Faydaları

Evcil hayvanlar çocuklar için harika birer yakın arkadaş olabiliyor. Bu arkadaşlık DEHB’li çocuklara birçok açıdan iyi geliyor.

Ebeveynleşme Travması

Çocukken gereğinden fazla üstlenilen yükler, ebeveynleşmemize neden olunuyor ve travmatik etkiler bırakıyor. İşte 10 maddede ebeveynleştirme travması.
Two Friends - Salman Toor

Bir Taraf Her Zaman Daha mı Çok Sever?

İki taraf da eşit sevebilir, kıskanabilir ve sevgi gösterebilir mi? Daha çok sevilmek mi daha çok sevmek mi iyi? Bağlanma stillerimiz bu konuda ne söylüyor?
Tantrum Painting- Kelci Pauk

Çocuğum Neden Öfke Nöbetleri Geçiriyor?

Çocuklar duygularını öfke nöbetleri aracılığıyla ifade edebiliyorlar. Öfke nöbetleri sırasında çocuğunuza nasıl yardımcı olabilirsiniz?
The 400 Blows - François Truffaut (1959)

Kabul Edilmemişliğin Gölgesinde Bir Çocukluk: The 400 Blows

İlgisiz bir anne, baskıcı kurallarla çalışan öğretmenler arasında kaybolan ve kendine bir yer edinemeyen Antonie’nin hayatını ele alıyor.
Untitled- Thomas Rousset

Çocukları Anlamak İçin Kitap Önerileri

Çocukların dünyası yetişkinlerin dünyasından çok farklı. Onları daha iyi anlamanızı sağlayacak kitapları sizin için derledik!
Carol in Love - Orchidof Antinous

Seks Bağımlılığı

Aktif bir cinsel hayat seks bağımlılığı anlamına gelmiyor. Dikkat edilmesi gereken nokta: Cinsel hayat sosyal hayatı olumsuz etkiliyor mu?
Alexey Venetsianov

Eyvah, çocuğumun hayvanlara alerjisi var!

Hayvan alerjilerinin sebepleri neler? Çocuğumun hayvanlara alerjisi var ama biz hayvan sahiplenmek istiyoruz, ne yapmalıyız? Bu soruların cevapları bu yazıda!
Carl Little

Ergenlikte Spor Yapmanın Mental Sağlığa Etkileri

Ergenlik döneminde spor yapmak kişileri mental açıdan nasıl etkiliyor? Kız çocukları depresyona daha mı meyilli?

footer