Düzenleyen: Dr. Gizem Sürenkök
16 Mart 2021
Okuma süresi: 5 dakika
- Ebeveynler çocukların önünde asla tartışmamalıdır. (Yanlış)
Çocuklarınızın önünde asla tartışmamak gibi bir prensip edindiğinizde, partnerinizle aranızda yaşanan herhangi bir gerginlikte çocukların bunu sezmesi olağanlaşıyor. Bu da onların olumsuz etkilenmesine yol açıyor. Eğer partnerinizle aranızda bir
tartışma yaşanıyorsa önemli olan, çocuğunuza o
tartışmayı çözebilecek olduğunuzu göstermek oluyor. Böylece onlar da endişe içinde kapalı kapılar ardında neler yaşandığını merak etmiyorlar.
- Disiplinli bir çocuk yetiştirmek için otoriter bir ebeveyn olmam gerekir. (Yanlış)
"Çünkü ben öyle diyorum." cümlesini sık kullanan otoriter bir
ebeveyn olmak ya da çocuğunuzu korkutarak her kurala uyan biri olarak yetiştirmek, çocuğunuzun duyulma ve fark edilme ihtiyacı karşılanmadığı için kendisini
yalnız hisseden bir birey olmasına yol açabiliyor.
Çocuğunuzun güvende olması için çocuğunuza belirli
sınırlar koymanız çok doğal, ancak bu sınırları birlikte üzerine tartışabileceğiniz ve bu karşılıklı sohbet sonucu şekillendirebileceğiniz bir yolla koyarsanız çocuğunuzun istek ve ihtiyaçlarının farkında olan ve bunlara yanıt veren
anlayışlı bir ebeveyn olursunuz. Çocuğunuz da onun düşüncelerine değer verdiğinizi görerek yaptığı hataları size daha açık bir biçimde anlatabilir. Bu nedenle de katı kurallardan ziyade çocuğunuza yaşadığı sıkıntıları rahatlıkla paylaşabileceği bir güven ortamı yaratmanız önemli oluyor.
- Kendi sağlığınız pahasına da olsa çocuğunuzu her zaman ve her koşulda ön plana koymalısınız. (Yanlış)
Sonuçta çocuk yetiştirmeye karar veren sizsiniz ve doğal olarak o çocuğun sağlığını ve iyilik halini koruma sorumluluğunu almanız gerekiyor, ancak bu sorumluluğu yerine getirmek uğruna kendi beden ve ruh sağlığınızı feda etmek de çocuğunuzun gelişimini de olumsuz etkiliyor. Uçaklarda dedikleri gibi
oksijen maskesini önce kendinize, sonra çocuğunuza takmanız gerekiyor.
Kendinize iyi bakmazsanız bir başkasına da iyi bakamazsınız. Ayrıca, çocuğunuz her hareketinizi taklit edebilir ve sizinle benzer şekillerde davranabilir. Dolayısıyla çocuğunuza kendisine de
şefkat göstermesi ve öz bakımına dikkat etmesi gerektiğini öğretmek istiyorsanız sizin de ona örnek olacak şekilde davranmanız gerekiyor.
- Dünya tehlikeli bir yer ve çocukların 7/24 korunmaya ihtiyacı var. (Yanlış)
Her ne kadar dünyada korkutucu olaylar yaşandığını görsek de çocuğunuzu
sürekli korumaya çalışmak pek de gerçekçi bir çaba olmuyor. Çocuğunuzu güvende tutabilmek için yapabileceğiniz en yararlı şey, ona kendine ve etrafındakilere iyi bakarsa ve uyması gereken temel kurallara uyarsa yeterince güvenli bir hayatı olacağı hissini aşılamaktır.
Bunları öğrettikten sonra çocuğunuzu kontrollü bir biçimde özgür bırakmanız ve keşfetmesine izin vermeniz onun yararına oluyor. Elinden tutarak onun için en iyisi olduğunu düşündüğünüz şeyleri onun yerine yapmak, çocuğunuzu size muhtaç kılıyor ve yalnız kaldığında afallamasına sebep oluyor. Asıl tehlike de buradan doğuyor; çünkü her şeyi sizden bekleyen çocuklar, kendilerini nasıl koruyacaklarını öğrenemiyorlar.
Bu sebeple çocukların yaşlarına uygun biçimde, yavaş da olsa emin adımlarla, daha bağımsız bir hayatı deneyimleyerek öğrenmelerini teşvik etmek; onları korumak için atılabilecek en sağlıklı adım oluyor.
- Ebeveynlik kendiliğinden gelen bir beceridir. (Yanlış)
Çoğu insan çocuk sahibi olmak doğal bir süreç olduğu için bu fikri kolayca benimsiyor. Ancak bu fikir, kişide "Artık bir ebeveyn olduğuma göre çocuklara dair her şeyi bilmeliyim." algısı uyandırdığı için özellikle yeni ebeveynlerin, kendilerini
yetersiz hissetmelerine yol açıyor.
Aslında sizin en iyi bildiğiniz şey kendi çocuğunuzdur ve öyle de olmalıdır.
Ebeveynlik rolünüz, bebeğiniz doğduğu an onunla birlikte ortaya çıkıyor. Dolayısıyla, önceden bir fikriniz olmayan bu yola bebeğinizin doğumuyla çıkıyorsunuz ve onun büyümesine paralel bir şekilde siz de gelişiyorsunuz.
Bu yolda herkes size nasıl daha iyi ebeveyn olacağınıza dair demeçler veriyor olabilir. Ancak bu tür baskıların altında ezilmek yerine bu yazıyı okuyor olarak bile çocuğunuzun gelişimi için yararlı şeyler yapıyor olduğunuzu düşünerek kendinizi rahatlatabilirsiniz. Ayrıca zorlandığınızı hissettiğiniz anlarda yardım istemenin de en temel haklarınızdan olduğunu unutmayın.
- Her ebeveynin sonu kendi ebeveyni gibi olur. (Yanlış)
Bu, aslında
farkındalık seviyenize bağlı olarak hem doğru hem de yanlış olabilecek bir ifade. Eğer ebeveynlerinizin sizi nasıl yetiştirdiklerinin farkında değilseniz ve kendi çocuğunuzu nasıl yetiştireceğiniz konusunda kafa yormuyorsanız büyük ihtimalle kendi ebeveynlerinizi örnek alacaksınız. Ancak, ebeveynlerinizin sizi yetiştirme şeklinden dolayı çocukluğunuzda hissettiklerinizin ya da yaşadığınız zorlukların farkındaysanız, kendi çocuğunuza bunları yaşatmaktan kaçınabilirsiniz. Daha bilinçli bir şekilde çocuğunuza nasıl ebeveynlik yapmak istediğinize karar verebilir ve kendinizi bu konuda her zaman geliştirebilirsiniz.
- Çocuğumun dayanıklılık geliştirmesi için onu zorluklarla baş başa bırakmam ve her daim şefkat göstermemem gerekir. (Yanlış)
Kişinin
dayanıklılık (resilience) geliştirmesinin en önemli koşullarından biri; destekleyici, şefkatli ve ona sevgi gösteren ilişkilerinin olmasıdır. Bu ilişkiler de bebekler ve çocuklar için bakım verenleriyle, genellikle de
ebeveynleriyle kurdukları ilişkiler oluyor. Zorluklar, problemler ve acılar çocuğunuzun karşısına hayatının her döneminde çıkabiliyor; ancak bu zorluklarla baş etme becerisi, onları destekleyecek en az bir yetişkinin yanlarında olduğunu bildiklerinde artıyor. Yani, çevrelerinde destekleyici bir yetişkin olan çocuklar, zorluklar karşısında çok daha etkili ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirebiliyorlar. Bu nedenle, çocuğunuzun karşılaştığı zorluklarla tek başına mücadele etmesi konusunda onu zorlamaktansa, onun yanında olduğunuzu ona hissettirerek o problemi çözmesine yardımcı olmak daha etkili bir yol olabilir.