Bu yazımızda çocukların içerisinde oldukları dünyayı anlamlandırma ve kendilerini onun bir parçası olarak görme sürecinden söz ederek iklim krizinin çocukluk üzerindeki etkilerine odaklanıyoruz.


Dünya üzerindeki çocukların neredeyse yarısı iklim krizi açısından yoğun risk içeren ülkelerde yaşıyor. Bu çocukların büyük bir kısmı, iklimsel ve çevresel problemlerin ortak bulunduğu alanlarda büyüyor. Sağlıklarını tehdit eden risklerin yoğun olmasının yanı sıra bu risklerin karşısında koruyucu faktör olarak kullanabilecekleri su, sağlık hizmetleri ve eğitim gibi kaynaklara da yeterli miktarda sahip değiller. Yetersiz çevresel koşulların çocukların gelişiminde olumsuz bir etkisi olabiliyor. Bu nedenle, iklim krizini bir çocuk hakları ihlali olarak değerlendirmek mümkün. Peki çocukluk deneyimi ile bu kadar ilişkisi olan bir konuyu çocuklarla nasıl konuşabiliriz?

Çocukları iklim krizi konusunda bilgilendirmek için önce çevreleriyle ve doğa ile kurdukları ilişkiyi şekillendirmelerinde onlara yardımcı olmak gerekiyor. Çocukların doğa ile olan ilişkisini güçlendirmek için yaşlarına göre yapabileceğiniz çeşitli aktiviteler bulunuyor.

• 1-5 Yaş:

Çocuklar yürümeye başlamalarının ardından dünyayı kendi ayaklarının üzerinde keşfedebilmeye başlarlar. Bu dönem ayrıca çocukların çevreleriyle ilişkilerinin kurulmaya başladığı dönemdir. Çocukların bu meraklı ve keşfetmeye açık dönemleri, doğa ile tanıştırılmaları için mükemmel bir zamandır.

Çocuğunuz ile doğada yürüyüşlere çıkabilir, hava durumu ve bunun çevreye etkileri üzerine konuşabilirsiniz. Bu, çocukların iklim kavramını anlamasına yardımcı olacaktır. Hava durumundan konuşmanın yanı sıra kuş yuvalarına bakabilir, hayvanların da korumaya çalıştıkları evleri olduğundan söz edebilirsiniz. Bu konuşma çocuğunuzun doğanın tüm canlılar için bir ev olduğunu anlaması konusunda destekleyici olabilir.

Meyve ve sebzelerin tohumlarını tekrardan toprakla buluşturmak da çocukların doğayı kavrama sürecine destekleyici bir etkide bulunabilir. Mutfağınızda birkaç kabı toprak ile doldurarak çocuğunuzla minik bahçenizi oluşturabilirsiniz!

• 6-12 Yaş:

Bu yaş aralığında çocuklar iklim değişikliğinin altında yatan temel konseptleri anlayabilirler. Çocuklarla iklim değişikliğini basit bilimsel terimler üzerinden konuşabilir, onlara iklim değişikliği hakkında bildiklerini sorabilir, sonrasında birlikte bir araştırma yapabilirsiniz.

Kişisel seçimlerimizin doğayı nasıl etkileyebileceği üzerine fikirlerinizi konuşabilir, doğaya minnettarlığımızı göstermek için karar verirken nelere dikkat etmemiz gerektiğini düşündüklerini sorabilirsiniz. Ayrıca ailenizin karbon ayak izini hesaplayarak bunu daha aza indirmek için neler yapabileceğinizi planlayabilirsiniz. Örneğin, hayvan endüstrisinin iklim krizine ve doğaya olumsuz etkilerinin olması sonucunda daha bitki temelli bir beslenme planı oluşturabilirsiniz. Çocuklar dahil tüm insanların doğayı korumak konusunda güçlü etkileri olabileceğini birlikte hatırlayabilirsiniz.

• 13-18 Yaş:

Bu yaş aralığında iklim değişikliği ve iklim krizi konusunda çok daha yoğun bir farkındalıkla karşılaşabiliyoruz. İklim krizinin ekonomik ve sosyal etkilerinden bu dönemde bahsedebilirsiniz. İklim krizinin herkesi eşit derecede etkilemiyor olduğunu, kimlerin daha büyük bir risk ile karşı karşıya olduğunu birlikte araştırabilirsiniz. En önemlisi de iklim krizi karşısında fırsat eşitliği yaratılabilmesi için neler yapabileceğinizi birlikte konuşabilirsiniz.